Orta kulak iltihabı nedir? Kulak iltihabına ne iyi gelir? İşitmeyi sağlayan iç kulağa seslerin iletildiği yapıların bulunduğu bölgeye orta kulak adı veriliyor. Orta kulak iltihabı mide bulantısı yapar mı? Orta kulak iltihabı neden olur? Orta kulak iltihabı kendi kendine geçer mi? Orta kulak iltihabı tedavisi nasıl yapılır? Orta kulak iltihabı belirtileri nelerdir? Yetişkinlerde orta kulak iltihabı nasıl geçer? Orta kulak iltihabına ne iyi gelir? KBB branşının uzmanlık alanına giren bu sorular, işitme fonksiyonumuzun normal ve sağlıklı bir şekilde devamlılığı için büyük önem taşıyor. Kulaklarımız; orta, iç ve dış olmak üzere üç bölümden meydana geliyor.
Özel Aktıp Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları hekimlerinden Op. Dr. Serhat VAPURLUOĞLU, orta kulak iltihabı hakkında bilgi verdi.
Orta Kulak İktihabı Nedir? Orta Kulak Enfeksiyonu Nedir?
Orta kulak iltihabı nedir? Kulak zarının arkasında yer alan ve işitmeyi sağlayan; üzengi, örs ve çekiç adlı minik kemikçiklerin barındığı bölge, orta kulak adını alır. Bu alan havayla doludur ve östaki borusu olarak isimlendirdiğimiz kanal yardımıyla boğaza ve burnun arka tarafına doğru açılır. Yutkunduğumuz zaman, kulağımıza bu borudan hava girer.
İşte söz konusu bölgenin enfekte olması, orta kulak iltihabı (otitis media) şeklinde tanımlanır. Bu durum bulaşıcı değildir fakat iltihaba yol açabilen viral enfeksiyon çeşitleri bulaşıcı özellik gösterir.
Östaki borusunda tıkanma, orta kulak iltihabına zemin hazırlar. Ağrılı geçen bu durum özellikle çocuklarda yaygındır.
Çünkü östaki borusu çocuklarda yetişkinlere kıyasla daha geniş, yatay ve kısadır. Bu ise, içeride sıvı birikiminin artmasına yol açan ve bu sıvının dışarı çıkışını zorlaştıran bir durumdur. O nedenle söz konusu orta kulak iltihabı, çocuklarda rastlama olasılığımız daha yüksektir.
• Önerilen İçerik: İşitme Testi Odyometri Nedir?
Orta Kulak Enfeksiyonu Çeşitleri Nelerdir?
Bu rahatsızlık, temelde üç grupta incelenir:
• Kronik Orta Kulak İltihabı:
Kronik orta kulak iltihabı nedir? Kulak zarında delik olmasıyla karakterizedir. Kolesteatomlu ve Kolesteatomsuz gibi sınıflara ayrılır. Mastoid hücre boşlukları, östaki tüpü ve orta kulak boşluğunda bulunan mukozanın iltihaplanmasıdır. Belirtiler 3 aydan fazla sürmekteyse bu, hastalığın kronik kabul edilmesi için yeterlidir. Tedavi edilmezse komşu dokularda da harabiyet meydana gelir.
• Sıvı (Efüzyonlu) Orta Kulak İltihabı:
sıvı (efüzyonlu) orta kulak iltihabı nedir? Genellikle önceden geçirilen akut kulak iltihabı sonrası ortaya çıkar. Orta kulak boşluğunda sıvı olması hâlidir. Okul öncesi dönemde yaygınlığı daha fazladır.
• Akut Orta Kulak İltihabı:
Akut orta kulak iltihabı nedir? Kızarıklığa ve şişmeye neden olan bu durum, birdenbire ortaya çıkar. Kulak ağrısı ve ateş de akut iltihabın yaygın semptomları arasında yer alır.
Orta Kulak Enfeksiyonu Nelere Yol Açar?
Tedavi edilmeyen orta kulak iltihabı nelere yol açar? Sorusunun cevabında şunları sayabiliriz:
1. Menenjit,
2. Yüz bölgesinde sinir felci,
3. Geçici işitme bozukluğu ya da kalıcı işitme kaybı,
4. Kulak zarında yırtılma,
5. Başın diğer bölgelerinde enfeksiyon, beyin apsesi.
Orta Kulak İltihabı Neden Olur?
Orta kulak iltihabı neden olur? Başlıca orta kulak iltihabı nedenleri şunlardır:
1. Üst solunum yolu enfeksiyonu (Meselâ bademcik iltihabı),
2. Damarlarda genişleme ve buna bağlı olarak kan bsıncının artması,
3. Sigara dumanına maruz kalmak,
4. Viral enfeksiyonlar,
5. Kreş, yuva gibi ortamlarda bulunmak, kalabalık aile ortamı,
6. Geniz eti (adenoid) şişmesi,
7. Bebeğin yatar pozisyonda Biberonla beslenmesi ya da anne sütünü az alması,
8. Düşük doğum ağırlığı veya prematüre doğum,
9. Down sendromu,
10. Baş - yüz anomalileri,
11. Yarık damak,
12. Sinüzit,
13. Yaş (6-12 3-6 yaş aralığındaki bireylerde orta kulak enfeksiyonu daha fazla gözlemlenir.),
14. Soğuk algınlığı,
15. Alerjik reaksiyonlar. (Özellikle de ev tozu ve inek sütü alerjileri.)
Orta Kulak İltihabı Belirtileri Nelerdir?
Orta kulak iltihabı belirtileri nelerdir? Çocuk ve yetişkinlerde orta kulak iltihabı belirtileri farklılık gösterebilir. Genellikle sonbahar ve kış aylarında ortaya çıkan bu şikâyetler bazen kendi kendine iyileşir, bazen de maalesef kötü bir seyir izler.
• Tavsiye Makale: Kulak Mantarı Tedavisi
Yetişkinlerde Orta Kulak İltihabı Belirtileri:
Yetişkinlerde orta kulak iltihabı belirtileri nelerdir? Erişkin bireylerin orta kulakta iltihap belirtileri olarak yaşadığı ilk şikâyet, genellikle ağrıdır. Ayrıca buna, tıkalı kulak hissi eşlik eder. Birkaç maddede sıralamamız gerekirse, yetişkinlerde orta kulak iltihabının belirtileri şu şekildedir:
1. Kulak çınlaması,
2. Kulakta dolgunluk,
3. İşitme sorunları,
4. Kulak akıntısı (Kulaktan irin veya yeşil ya da sarı renkli sıvı akması),
5. Kulakta tıkanıklık,
6. Baş ağrıları, baş dönmesi,
7. Şiddetli kulak ağrısı,
8. Ateş.
Çocuklarda Orta Kulak İltihabı Belirtileri:
Çocuklarda orta kulak iltihabı belirtileri nelerdir? Ateş ve ânî başlayan kulak ağrısı, çocuklarda en sık karşılaşılan semptomlardandır. Buna ek olarak bebeklerde; sürekli elini kulağına götürme veya kulağını yastığa sürtme, huzursuzluk ve ağlama nöbeti gibi durumlar da görülür.
Genel itibarla çocuklarda orta kulak iltihabının belirtileri şöyledir:
1. Kulak çevresinde ve içinde tahriş ve kaşıntı,
2. İştah kaybı,
3. Burun akıntısı,
4. Baş dönmesi ve baş ağrısı,
5. Kulak kepçesini çekiştirme, kafasını yana doğru eğme,
6. Boğaz ağrısı ve öksürük,
7. Kulaktan sarı veya şeffaf renkli akıntı olması,
8. Yüksek ateş,
9. Dengeyi sağlamada güçlük,
10. Duyma sorunları,
11. Ağlama ve huysuzluk,
12. Çınlama,
13. Halsizlik,
14. Uyku problemleri,
15. Kulak ağrısı.
16. Ayrıca; efüzyonlu yani sıvı orta kulak iltihabı yaşayan çocuklarda içe kapanıklık, davranış bozuklukları, konuşulanları sık sık tekrar ettirme veya televizyonu normalden yüksek sesle izleme gibi durumlarla karşılaşılabilir.
Orta Kulak İltihabı Mide Bulantısı Yapar mı?
Orta kulak iltihabı mide bulantısı yapar mı? Nadiren, Evet; mide bulantısı ve kusma, özellikle çocuklarda orta kulak iltihabının belirtileri içerisindedir. Bu yakınmalara kimi zaman ishal de eşlik edebilir. Özellikle kronik orta kulak iltihaplarında baş dönmesi ve mide bulantısı olursa derhal bir KBB uzmanına görünmelidir.
Orta Kulak İltihabı Nasıl Teşhis Edilir? Orta Kulak Enfeksiyonu Nasıl Anlaşılır?
Bartın KBB doktorları detaylı muayene ile orta kulak tanısını başarılı bir şekilde koymaktadır. Bunun için; boğaz, burun ve kulaklara ışıklı bir âletle bakılır ve geçiş yollarında problem olup olmadığı değerlendirilir.
İnceleme sırasında; kulak zarının bombeleştiği gözlemlenebilir. Kalınlaşma, kızarıklık ve zar hareketlerinin azalması da muayene bulguları arasında yer alabilir.
Kronik iltihaplar ise; kulak zarının orta kulağa yapışma yapışması, çökmesi veya delinmesine yol açar.
Eğer kulakta akıntı mevcutsa hekim, akıntıdan kültür örneği almaya da ihtiyaç duyabilir. Böylelikle iltihaba sebebiyet veren bakterinin hızlı bir şekilde tespit edilmesi mümkün olur.
Bunun yanı sıra, orta kulak enfeksiyonu tanısı için şu tetkik ve testler de uygulanabilir:
1. Akustik reflektometri (Kulak zarından yansıyan ses miktarını ölçümlemek için kullanılır.).
2. Timpanometre (Kulak zarı hareketlerini ölçer.).
3. Pnömatik otoskop (Kulak zarına hafif bir hava üfleyen bu araç, sıvı birikimi olup olmadığını incelemeye yarar.).
Orta Kulak İltihabı Tedavisi Nasıl Yapılır? Orta Kulak Enfeksiyonu Nasıl Geçer?
Orta kulak iltihabı tedavisi nasıl yapılır? Bazı hastalarda iltihap, tedavi uygulanmadan kendi kendine iyileşir. Fakat şikâyetlerin artarak devam etmesi hâlinde KBB uzmanına başvurulmalıdır.
Doktor, gerekli gördüğü takdirde; antibiyotikler, nemlendiriciler, ateş düşürücüler ve ağrı kesici ilaçlar reçete edecek veya ilaç kullanımı yeterli gelmiyorsa kulak tüpü önerecektir. Bazen de iltihaba neden olan sorunun düzeltilmesi için cerrahi operasyon uygulanmasına ihtiyaç duyulabilir.
Örneğin geniz eti ile ilgili bir sorunu olan hastalarda ameliyat seçeneği seçenekler gündeme gelir. Konuşma ve dil gelişiminde gerilik, otizm, okul geriliği, yarık damak gibi problemleri olan çocuklarda da cerrahi yöntemler düşünülebilir.
Bademcik ameliyatı, kulak zarı içerisine ventilasyon tüpü yerleştirilmesi de bu tedaviler arasındadır.
Orta Kulak İltihabına Ne İyi Gelir?
Anestezik damlalar, ağrının hafifletilmesinde etki edebilir. Ancak kulak zarında yırtık veya delik varsa bunların kullanılması çeşitli sakıncalar doğurabilir. Ayrıca damlaların orta kulak iltihabına bir faydası olmayıp sadece bir süre ağrıyı azaltabilir.
Ağrı kesici olarak İbuprofen ve asetaminofen içerikli ilaçlar da orta kulak enfeksiyonunun tedavisinde sıklıkla kullanılır. İltihabı kurutmak için ise ağızdan veya parenteral antibiyotikler kullanılır. Bunun dışında grip veya burun etindeki şişmeleri rahatlatan ilaçlar ve burun spreyini kullanır.
Tüm bu tedavilerin doktor kontrolünde yapılması gerekmekte olup, bilinçsiz ilaç kullanımından sakınılmalıdır.
Orta Kulak İltihabı Ameliyatı Nedir?
Bazen, orta kulakta sıvı birikiminin ilaçlarla yok edilmesi mümkün olmayabilir. Bunun medikal tedaviyle iyileşmemesi veya devamlı tekrarlaması hâlinde ameliyata başvurulur.
Cerrah; orta kulağa tüp takılması esnasında, kulak zarına ufak bir delik açar. Bu açıklığa küçük bir timpanostomi tüpü yerleştirir. Bazı tüplerin 6 ay kulakta kalması gereklidir ve bunlar, daha sonra kendiliğinden düşer. Tüplerin bazıları ise daha uzun süre boyunca kalabilecek şekilde tasarlanır ve yalnız cerrahi yolla çıkarılabilir.
Hastanın kulak zarında delinme varsa ve başka bir patolojisi bulunmuyor ise, timpanoplasti yani kulak zarı tamiri ameliyatı yapılır. Kulak kepçesinin ön üst tarafından veya kulak arkasından kesi atılarak gerçekleştirilen bu operasyonlar, genelde kulak mikroskopuyla uygulanır.
Bazı hastalarda ise bunun yerine endoskopik âletler kullanılır. Bunlar, kulak kanalından girmeye imkân tanır ve kesi yapma ihtiyacını ortadan kaldırır. Ayrıca çıkarılan sağlıklı doku miktarı daha az, ameliyat süresi ise daha kısadır.
Orta Kulak İltihabı Bitkisel Tedavisi Var mı?
Hayır, orta kulak enfeksiyonu tedavisi bitkisel yöntemlerle yapılamaz. Söz konusu rahatsızlığa iyi geldiği iddia edilen;
• Elma sirkesi,
• Zeytinyağı,
• Çay ağacı yağı,
• Soğan,
• Sarımsak,
• Tuz,
• Sarıpapatya,
• Kurtboğan,
• Kirpi otu,
• Güzelavrat otu,
• Fesleğen gibi şeyleri kulağa uygulamaktan kaçınılmalıdır.
Orta Kulak İltihabı Nasıl Geçer? Orta Kulak Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir?
Bunların yanı sıra, kulağa sıcak pres uygulamak da belirtileri hafifletmek için sıklıkla başvurulan bir yöntemdir. Bunun için kulağa sıcak bir bez ile hafif hafif masaj yapılabilir veya doktor önerisiyle buhar makinesi kullanılarak ağrının rahatlaması sağlanabilir.
Öte yandan; hastanın kulağında akıntı varsa, bunu pamukla nazikçe temizlemesi önerilir.
Fakat kulağın içine kesinlikle parmak veya temizleme çubuğu gibi şeyler sokulmalıdır. Aynı zamanda kulağı sudan korumak, banyo yaparken şampuan ve sabunun kulağa girmesini engellemek için duş bonesi kullanmak da oldukça önemlidir. Enfeksiyon geçene kadar havuz ve denize girmekten uzak durulmalıdır.
İltihabın tekrarlama riski olduğu için, kulağa su kaçmaması ve kulak sağlığının korunması için her zaman dikkatli olunmalıdır.
Esasen orta kulak iltihabında mikrop dışarıdan değil içeriden yani boğazdan gelir. Fakat kulağa su kaçması da dış kulakta enfeksiyona yol açacağından, bunun orta kulağa ilerleip sorunu kötüleştirmesi muhtemeldir.
Orta Kulak Enfeksiyonu Nasıl Önlenir?
Yaygın görülen bu sağlık sorununa siz de yakalanmak istemiyor ve orta kulak iltihabından korunmak için nelere dikkat edilmeli? Diye merak ediyorsanız, şunlara özen göstermeniz gerektiğini bilmelisiniz:
1. Aşılarınızı takip edin ve zamanında yaptırın.
2. Sigara içilen ortamlardan uzak durun ve sigara içmeyin.
3. Enfekte kişilerle yakın temastan kaçının.
4. Kulaklık gibi kişisel eşyaları ortak kullanmayın.
5. Ellerinizi sabun ve bol suyla yıkamadan kulağınıza değdirmeyin, her durumda hijyen kurallarına uymayı alışkanlık hâline getirin.
6. Havalandırma ve klima sistemlerinizin bakımını yaptırın. Aksi takdirde bunlar doğru şekilde çalışmaz, tozları ve diğer alerjenleri başarıyla yakalayamaz. Bu ise havanın kirlenmesine sebebiyet verip enfeksiyon riskini artırır.
7. Dengeli beslenin, vitamin ve mineral eksikliklerinizi tedavi ettirin. Bu sayede bağışıklık sisteminizi güçlü tutarak enfekte olma ihtimâlinizi azaltın.
Orta kulak iltihabı mide bulantısı yapar mı? Orta kulak enfeksiyonu neden olur ve nasıl geçer? Öğrendiniz.
Eğer içeriğimizde sayılan belirtilere sahipseniz vakit kaybetmeden Kulak bir KBB uzmanına muayene olmalı, tedavisi ihmâl edilen kulak problemlerinin ciddi işitme kayıplarına ve daha farklı sorunlara yol açabileceğini unutmamalısınız.
Yayın tarihi: 19.Eylül.2023
"Bu içeriğin geliştirilmesinde Aktıp Hastanesi uzman hekimleri katkı sağlamıştır. Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz."