Kulak Mantarı (Otomikoz) tedavisi, dış kulağın ve kulak kanalının mantar türleri nedeniyle iltihaplanması olarak tanımlanıyor. Kulakta kaşıntı ve ağrı ile kendini gösteren bu rahatsızlık, genellikle Candida ve Aspergillus mantarlarından kaynaklanıyor.
Kulak mantarı, otomikoz olarak da bilinir, dış kulak yolunda meydana gelen bir enfeksiyon durumunu tanımlar. Kulak mantarı tedavisi, genellikle mantar türleri (çoğunlukla Candida ve Aspergillus gibi) veya bakterilerin neden olduğu bir enfeksiyondur. Bu tür enfeksiyonlar kulak yolunun içinde nem ve sıcaklık gibi faktörlerin bir araya gelmesi sonucu gelişebilir.
Tedavide ise antifungal damlalara ve buna benzer ilaçlara başvuruluyor. Cerrahi operasyon gerektirecek bir boyuta varmasa bile, yine de kulak mantarının ihmâl edilmemesi ve tedavi için geç kalınmaması önem taşıyor.
Özel Aktıp Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları branşı hekimlerinden Op. Dr. Serhat VAPURLUOĞLU, kulak mantarı hakkında önemli noktalara ışık tuttu.
Kulak Mantarı Nedir?
‘Miringomikoz’ veya ‘Otomycosis’ diye de bilinen kulak mantarı enfeksiyonu, mantarların kulak yolunu etkilemesi neticesinde gelişen bir rahatsızlıktır. Hem insanlar hem de hayvanlarda görülen bu enfeksiyon çeşidi; Pseudomonas, Aspergillus, Candida albicans gibi onlarca farklı mantar türünden kaynaklanır.
Kronik ve akut formu bulunan kulak mantar enfeksiyonları, deri ve yumuşak doku mantarlarıyla benzerlik gösterir.
Kulak kanalının kıvrımlı ve dar oluşu, oraya giren yabancı cisimlerin ve sıvının bu bölgeden çıkmasına engel teşkil eder. Buna bağlı olarak ise kanal yüzey dokusu zedelenir ve zayıflar. Bu ise kulak mantarı hastalığını beraberinde getirir.
Dar kanal içerisinde genişleyen doku kendine yeteri kadar alan bulamaz; şiddetli kaşıntı, ağrı gibi semptomlarla kendini belli eder.
Ayrıca; kulakta mantar, lokal enfeksiyon türlerinden biridir. Kişiden kişiye bulaşmaz. Kulak zarında veya dış kulak yolunda kalıcı hasar oluşturmaz. Fakat bazen inatçı olan bu enfeksiyonlar, uzun süreli tedavi gerektirebilir.
•Önerilen İçerik: İşitme Testi - Odyometri Nedir?
Kulak Mantarı Belirtileri Nelerdir?
En yaygın kulak mantarı belirtileri ve bulgularını şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Kulakta tıkanıklık veya dolgunluk hissi,
2. Kızarıklık,
3. Boyundaki lenf bezleri ve kulak kepçesinde şişlik,
4. Kulak derisinde pullanma, cilt döküntüsü,
5. Kulaktan kötü kokulu; sarı, yeşil, beyaz veya siyah renkli akıntı gelmesi,
6. İşitme duyusunda azalma,
7. Kulak çınlaması,
8. Kulak ağrısı ve kaşıntı,
9. Kulakta uğultu.
Kulak Mantarı Neden Olur? Başlıca Kulak Mantarı Nedenleri:
Bu duruma yol açan yaklaşık 60 değişik mantar türü olduğu belirlenmiştir. En sık karşılaşılan kulak mantarı sebepleri ise şunlardır:
1. Kulağın sürekli parmak veya yabancı maddeler ile karıştırılması,
2. Kirli göl veya deniz sularında yüzmek,
3. Sık aralıklarla duş almak,
4. Kronik kulak enfeksiyonu,
5. Nemli, rutubetli, sıcak iklime sahip bir yerde yaşamak,
6. Doğuştan mevcut kkulak kanalı problemleri,
7. Banyo, sauna, hamam, denize girmek gibi aktiviteler nedeniyle dış kulağın su ile sık sık temas etmesi, buna bağlı olarak kulağın pH değerinde artış,
8. Bağışıklık sisteminin zayıf olması (Özellikle; kalp rahatsızlıkları, yüksek tansiyon ve kanser tedavisi gibi durumlar bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açtığından, kulak mantarı gelişme riskini de artırır.),
9. Kulak egzaması,
10. Kulakta yaralanma, kulağa darbe almak.
Bunun yanı sıra şu kişiler, kulak mantarı oluşumu açısından risk grubundadır:
1. Yüzücüler, su sporlarıyla ilgilenen kişiler,
2. Kortizon ilacı kullananlar,
3. Lösemi ve lenfoma hastaları,
4. Sürekli aşırı terleyenler,
5. Şeker hastalığı olanlar,
6. Kemoterapi görenler,
7. Kulak zarı delik olanlar,
8. Hamile kadınlar.
Kulak Mantarı Tanısı Nasıl Konur? Kulak Mantarı Nasıl Teşhis Edilir?
Bunun için KBB uzmanı, hastanın kulağını otoskop adı verilen bir âlet ile muayene eder. Bu sayede kulak kanalının içini ve kulak zarını inceleyip etraflıca değerlendirme yapma imkânı bulur.
Kulak içerisindeki değişimler, mantar oluşup oluşmadığı noktasında hekime bilgi verir. Yine de kesin tanı için kulaktan sıvı almaya ihtiyaç duyulabilir. Bu sıvı laboratuvarda bazı testlere tâbî tutulur ve böylelikle kulakta mantar bulunup bulunmadığı netlik kazanır.
Kulak Mantarı Tedavisi Nasıl Yapılır? İlaçlarla Kulak Mantarı Nasıl Tedavi Edilir?
Hastanemizin Bartın Kulak Burun Boğaz doktorları olarak adını duyurmuş olan deneyimli hekimleri; kulak mantar enfeksiyonunun derecesi ve yol açtığı şikâyetler doğrultusunda uygun tedavi programını kişiye özel olarak planlar.
Bu doğrultuda, kulak mantarı nasıl geçer? Sorusunun cevabı olarak uygulanan bazı yöntemler şöyledir:
1. Aspiratör yardımıyla mantar oluşumları, akıntılar ve deri döküntüleri temizlenir. Bu sırada hiçbir mantar hifası (ipliksi görünümlü mantar kümeleri) kalmamasına büyük özen gösterilir.
2. Temizleme işleminin ardından kulak kanalına pomad, sprey veya damla şeklinde mantar ilaçları uygulanır.
3. Kulak mantar enfeksiyonu geçinceye kadar bu işlemlerin belli aralıklarla tekrarlanması gerekebilir.
4. Bunun yanı sıra hastalara evde kullanmaları için kremler, mantar ilaçları veya antifungal damlalar da reçete edilebilir. Genellikle bu damlaların %2'lik solüsyonu yaklaşık bir hafta boyunca günde birkaç kez kullanılır.
5. Başka bir alternatif olarak, alüminyum asetat kulak damlalarından da faydalanılabilir.
6. Eğer kulakta mantar enfeksiyonu normal kulak damlalarına dirençliyse, ciddi enfeksiyon mevcutsa, ciltte belirgin bir tutulum gözlemleniyorsa ağızdan alınan ilaçlara başvurulur. Örneğin; Aspergillus ve bunun gibi bazı mantar türleri, klasik damla tedavisine yanıt vermeyebilir. Bu durumda Sporanox (Itraconazole) gibi oral ilaçlar önerilecektir.
7. Ağrısı olan hastalarda kulak mantarının yol açtığı bu şikâyeti gidermek için Tylenol (asetaminofen) gibi reçetesiz haplar, kortikosteroid içeren kremler veya non-steroid anti-inflamatuar grubu ilaçlardan da yardım alınabilir.
8. Öte yandan kulak mantarı tedavisi için bazen kortizonlu damlalar da kullanılır. Söz konusu ilaçlar; iltihap, şişlik ve ağrıya sebep olan durumları engelleyerek tedaviyi destekler.
Hiçbir ilaç kesinlikle doktor kontrolü dışında kullanılmamalı, bilinçsizce alınacak ilaçların kulak sağlığına daha da zarar vereceği iyi bilinmelidir.
Doğal Yollarla Kulak Mantarı Tedavi Yöntemleri:
İnternette kulak mantarı bitkisel tedavi seçenekleri olarak; ılık zeytinyağı, sirke, sarımsak gibi şeylerin tavsiye edildiğini görebilirsiniz. Fakat bunları denemek, mantar enfeksiyonunun şiddetlenmesine yol açabilir. O nedenle hekiminizin önerisi olmadan bu yollara başvurmaktan kaçının, doğru yöntemlerle etkili tedavi için KBB uzmanına müracaat edin.
Kulak Mantarı Nasıl Önlenir? Kulak Mantarı Oluşmaması için Nelere Dikkat Edilmeli?
Kulak sağlığınızın zarar görmesine yol açacak mantar rahatsızlığına karşı alabileceğiniz bazı tedbirleri şöyle ifade edebiliriz:
1. Asla kulağa pamuklu çubuk, parmak, kürdan vb. şeyler sokarak o bölgeyi kurcalamayın. Hele sert veya sivri maddelerle dış kulak yolunu tahrip etmekten şiddetle sakının.
2. Doktorunuzun reçete ettiği kulak damlasını açtıktan sonra 15 gün içinde kullanın. Bu süre dolmasına rağmen damla hâlâ bitmemişse çöpe atın.
3. Serumen yani dış kulak yolu salgısını sık sık temizlemeyin. Çünkü bu, mantara karşı doğal bir koruyucudur.
4. Çikolata, kızartma, acı biber, domates gibi yiyecekler mantar oluşumunu tetikler. Eğer kulak mantarı neden olur? Sorusunu cevaplarken saydığımız risk gruplarından birinde yer alıyorsanız, bu tür gıdaların tüketimini azaltın.
5. Başkalarına ait kişisel eşyaları (yüzücü bonesi, havlu, kulak tıkacı vb.) kullanmayın.
6. Kulak içi kulaklık veya işitme cihazı kullanıyorsanız bunları temiz tutmaya önem verin.
7. Kan şekeri düzeyinizin normal sınırlarda kaldığından emin olun.
8. Aşırı sıcak, nemli ve rutubetli yerlerden uzak durun.
9. Suyu kirli olan denizlere, kalabalık havuzlara girmekten kaçının.
10. Hamam, sauna, yüzme veya banyo sonrası kulaklarınızı kesinlikle ıslak bırakmayın, iyice kurutmaya özen gösterin.
11. Su sporlarıyla ilgileniyorsanız, hijyen konusunda ekstra hassas davranın.
12. Nemli veya ıslak kıyafetleri, havluları kurumadan tekrar kullanmayın.
13. Kulaklarınıza ellerinizi yıkamadan dokunmayın ki mikrop kapmasın.
14. Mantar enfeksiyonunuz sık tekrarlıyorsa; -doktorunuzun bilgisi dâhilinde- koruyucu önlem olarak, su ile temastan 15-20 dk önce, %2’lik alkol borik solüsyonu kullanabilirsiniz. Bu; dış kulak yolu cildinin asit miktarını artırarak, mantar enfeksiyonundan korunmaya yardım eder.
15. Vücudunuzun başka bir yerinde mantar enfeksiyonu varsa Dermatoloji uzmanına görünün. Zira farklı bölgelerden kulağa mantar bulaşma ihtimâli de vardır. Örneğin; el ve ayak parmak araları, tırnaklar bunlardan bazılarıdır.
Zamanında gerekli müdahale yapılmayan kulak mantarlarının işitme kaybı, daha şiddetli enfeksiyon, kulak zarında delinme ve benzeri problemlere neden olabileceğini unutmayın. Öte yandan bu rahatsızlığın çevre kemik dokulara da yayılım göstereceğini aklınızda bulundurun.
Kulak mantarı belirtileri ile karşılaştıysanız vakit kaybetmeden bir doktora görünmekte geç kalmayın. Hastanemizde modern tıbbın gereklerine uygun olarak, güncel yöntemlerle gerçekleştirilen kulak mantarı tedavi süreciyle bir an evvel sağlığınıza kavuşun.
Yayın tarihi: 24.Ağustos.2023
"Bu içeriğin geliştirilmesinde Aktıp Hastanesi uzman hekimleri katkı sağlamıştır. Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz."