B12 Eksikliği

B12 eksikliği nelere yol açar? B12 eksikliği neden olur? B12 eksikliği uyuşma yapar mı? B12 eksikliği nasıl anlaşılır? Doğal yöntemlerle B12 eksikliği nasıl giderilir? B12 eksikliği olanlar ne yememeli? B12 eksikliğine ne iyi gelir? Dahiliye birimini yakından ilgilendiren bu sorular, Hematoloji branşının uzmanlık alanını da kapsıyor. B12 başta olmak üzere çeşitli B vitamini eksikliklerinin el ve ayaklarda uyuşmaya yol açtığını belirten Uzm. Dr. Orhan Baysal; bu durumun ayrıca zayıflık, dudaklarda pullanma, ağız etrafında çatlak ve yara oluşumu ve benzeri problemlere de sebebiyet verdiğini belirtiyor. ‘B vitamininin yetersiz olması kramplardan sinirlilik hâline kadar çeşitli sorunlara zemin hazırlıyor.’ Diyen Orhan Baysal, bu nedenle kabızlık ve ishal gibi rahatsızlıkların da sık görüldüğünü aktarıyor. B12 eksikliği, vücutta önemli sağlık sorunlarına yol açabilecek bir durumdur. Bu vitaminin eksikliği, nörolojik problemler, kan hücresi üretimindeki bozukluklar ve psikolojik sorunlar gibi bir dizi olumsuz etkiye neden olabilir. B12 eksikliği uyuşturma, karıncalanma ve his kaybı gibi nörolojik semptomlar oluşturabilir, özellikle ellerde ve ayaklarda bu hisler yaygın olarak görülür. Bunun dışında yorgunluk, depresyon, hafıza sorunları ve denge kaybı gibi daha karmaşık belirtiler de ortaya çıkabilir. B12 eksikliği genellikle yetersiz beslenme (özellikle vejetaryen veya vegan beslenenlerde), bağırsak hastalıkları, yetersiz mide asidi üretimi veya bazı ilaçların kullanımı gibi nedenlerle meydana gelir. B12 eksikliğini anlamanın en güvenilir yolu, kan testi ile bu vitaminin seviyelerini ölçtürmektir. B12 eksikliği tespit edildiyse, tedavi edilmesi oldukça önemlidir, çünkü uzun süreli eksiklik, kalıcı sinir hasarlarına yol açabilir. Doğal yöntemlerle B12 eksikliği, hayvansal ürünlere dayalı bir diyetle giderilebilir. Özellikle et, balık, yumurta, süt ürünleri ve peynir gibi gıdalar B12 vitamini açısından zengindir. Ayrıca, bazı bitkisel takviyeler ve B12 ile zenginleştirilmiş gıdalar da alternatif olarak kullanılabilir. B12 eksikliği olanlar ne yememeli? sorusunun cevabı da, özellikle işlenmiş gıdalar, ağır baharatlar ve alkol gibi mideyi rahatsız edebilecek yiyeceklerden kaçınmak önemlidir. B12 eksikliğine ne iyi gelir? sorusuna verilecek cevap ise, en etkili çözümün B12 takviyesi veya B12 içeren gıdaların düzenli olarak tüketilmesi olduğunu belirtmek mümkündür.

B12 eksikliği nelere yol açar? Özel Aktıp Hastanesi İç Hastalıkları doktorlarından Uzm. Dr. Orhan BAYSAL, B12 vitamin eksikliğine dair bilinmesi gerekenleri anlattı.

B12 Eksikliği

B12 eksikliği, vücutta yeterli miktarda B12 vitamininin bulunmaması durumudur ve çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. B12 vitamini, özellikle sinir sistemi, kan hücrelerinin üretimi ve DNA sentezi için kritik bir vitamindir. Yeterli B12 alınmadığında, nörolojik problemler, kan hücresi üretim bozuklukları ve zihinsel işlev bozuklukları gibi pek çok olumsuz etki ortaya çıkabilir. B12 eksikliği, vücutta yorgunluk, zihinsel bulanıklık, ellerde ve ayaklarda karıncalanma veya uyuşma hissi, baş dönmesi, anemi, hafıza sorunları, depresyon ve sinir hasarına yol açabilir. B12 eksikliği en yaygın olarak, hayvansal kaynaklı gıdaları yeterince tüketmeyen vejetaryen veya vegan kişilerde görülür, çünkü bu vitamin genellikle et, süt ve yumurta gibi gıdalarda bulunur. Bunun yanı sıra, b12 eksikliği, midede asit üretiminin az olması veya bağırsaklardaki emilim sorunları gibi durumlardan da kaynaklanabilir. Ayrıca, yaşlanma, bazı ilaçların uzun süreli kullanımı ve bağırsak hastalıkları da B12 emilimini engelleyerek eksikliğe yol açabilir. B12 eksikliğinin tedavisi, genellikle diyet değişiklikleri ve takviyelerle yapılır, bu nedenle B12 seviyelerini düzenli olarak takip etmek önemlidir.

B12 Vitamini Nedir? B12 Vitamin Eksikliği Nedir?

‘CO’ yani kobalt elementi barındıran ve bu yüzden 'Kobalamin' diye de bilinen B12; suda çözünebilen, kristal yapılı ve parlak kırmızı renkli bir vitamindir. Tüm vitaminler arasında kobalt elementine sahip tek vitamin B12’dir.
DNA ve sinir kılıfı (miyelin) sentezi, eritrosit- RBC (kırmızı kan hücresi) üretimi gibi hayati işlevlerde büyük rol üstlenir.
Sadece hayvansal gıdalarda bulunan B12, genelde folik asit (B9) ile beraber etki gösterir. B9’un emilimini kolaylaştıran B12, enerjinin sentezlenmesinde ve serbest bırakılmasınaa da görev alır.
Mide, B12 vitaminini sindirebilmek için intrensek faktör salgısı üretir ve böylelikle ince bağırsaktan daha kolay emilmesi sağlanır.
Bu vitamin böbrek ve karaciğer dokularında 4 yıl boyunca depolanabilir. Fakat vücut B12 sentezleyemez. Onun için gıdalarla veya çeşitli takviyelerle dışarıdan alınması şarttır. İhtiyaç fazlası B12 ise vücuttan idrar yoluyla uzaklaştırılır.

B12 Oranı Ne Kadar Olmalı? İdeal B12 Değeri Nedir?

Sağlıklı bir insanda B1 2 vitamin oranı 200-800 pg/ml düzeyindedir. Bunun altına düşmesi B12 eksikliği, üzerine çıkması da yüksekliği olarak değerlendirilir.
Günlük alınması gereken B12 dozu ise yaş gruplarına göre değişir. Buna göre, ideal değerleri mcg (mikrogram) cinsinden, aşağıda bulabilirsiniz:
• 0-6 Ay Arası: 0.3 mcg.
• 6-12 Ay Arası: 0.5 mcg.
• 1-3 Yaş Aralığında: 0.7 mcg.
• 4-6 Yaş Grubu: 1 mcg.
• 7-10 Yaş Arası: 1.4 mcg.
• 11 Yaş ve Üstü: 2 mcg.
• Hamileler: 2.2 mcg.
• Emzirenler: 2.1 mcg.

B12 Eksikliği Neden Olur?

B12 eksikliği neden olur? Dengesiz veya yetersiz beslenmek, en önemli B12 vitamin eksikliği nedenleri içinde başı çeker. Buna ilâveten; bazı emilim bozuklukları, ince bağırsağın tamamen çıkarılmış veya kısmen alınmış olması, çeşitli ilaçların kullanımı (metmorfin, glifor, omeprazol gibi) B12 yetersizliğini beraberinde getirebilir.
İltihaplı bağırsak hastalığı, çölyak ve gastrit de besinlerin emilimini olumsuz etkileyerek B12 eksikliği yapabilir.
Ayrıca istatistikler, mide ameliyatı geçiren birçok hastada B12 eksikliğine rastlandığını ortaya koymuştur. Cerrahi sonrası komplikasyonlardan biri olarak değerlendirilen bu durum, uygun bir diyet veya medikal tedaviyle kontrol altına alınabilir.

B12 Vitamin Eksikliği Kimlerde Görülür?

Risk grubunda olanlardan bazılarını şöyle ifade edebiliriz:
1. HIV pozitif veya AIDS hastası kişiler,
2. Mide ilacı kullananlar,
3. Yetersiz beslenen hamileler veya küçük çocuklar,
4. Antibiyotik kullanımı sonrası bağırsakta aşırı bakteri çoğalması yaşayanlar,
5. Düzenli olarak aşırı alkol alanlar,
6. Crohn hastaları,
7. Zayıflama amacıyla mide-bağırsak ameliyatı olan bireyler,
8. Sürekli diyet yapanlar, vejetaryen ya da vegan beslenenler.

B12 Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Hayvansal gıdalardan fakir beslenenlerde B12 vitamin yetersizliği yaygındır. Özellikle de vegan diyeti uygulayanların karşılaştığı bu durum, yanlış beslenme alışkanlıklarına sahip bireylerin genellikle ortak sorunudur.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi bu vitamin, vücut tarafından uzun süre depo edilebilir. O nedenle B12 vitamini eksikliği belirtileri geç ortaya çıkabilir. Öyle ki; semptomların görülmesi, bazı kişilerde 5-6 yıl gibi uzun bir süreyi bulur.
En yaygın B12 vitamin eksikliği belirtileri şunlardır:
1. Yanma hissi,
2. Efor kapasitesinde azalma, enerji düşüklüğü ve çabuk yorulma,
3. İştahsızlık, hızlı bir şekilde kilo kaybetmek,
4. Ağrı,
5. His kaybı,
6. Karıncalanma ve uyuşma,
7. Kulaklarda çınlama,
8. Pernisiyoz anemi,
9. Mental ve bedensel yorgunluk,
10. Aşırı sinirlilik hâli,
11. Dilde yanma, kızarıklık ve şişkinlik (Glossit),
12. Gözlerin kararması,
13. Unutkanlık,
14. Konsantre olma ve odaklanma zorluğu,
15. Nefes darlığı,
16. Ağızda yaralar, yanma, ağız ülseri,
17. Çarpıntı,
18. Mide bulantısı-kusma, kabızlık, ishal ve benzeri gastrointestinal problemler,
19. Ciltte sararma, cilt renginin solması,
20. Kaslarda zayıflık,
21. Saç dökülmesi.

B12 Eksikliği Uyuşma Yapar mı?

Evet; vücuttaki B12 oranı ideal seviyenin altında ise, bu durum bacaklarda, kollarda, ellerde ve ayaklarda uyuşma-karıncalanma gibi şikâyetlere neden olur. Söz konusu semptomlara ağrı, hissizlik, ve yanma gibi belirtiler de eşlik edebilir.
Ayrıca bazı kişiler, bilhassa geceleri bacaklarında kasılma olduğundan da yakınabilirler. Saydığımız bölgelerde halsizlik, güç kaybı ve hassasiyet oluşması da muhtemeldir.
Tüm bunların temel nedeni; B12 eksikliğinin, sinir hücrelerinde bozulmaya yol açmasıdır. B12 yokluğunda sinir hasarı geliştiği ve sinirlerin iletiminde sorunlar baş gösterdiği için karıncalanma, uyuşma ve his kaybı gibi şikâyetler belirgin olarak yaşanır.
Uzuvlarda uyuşma, periferik sinir hasarına yol açıp zamanla yürüme güçlüğüne de neden olabilir. Aynı zamanda bu kişiler, reflekslerinin azalmaya başladığını da fark edebilirler.

B12 Eksikliği Nelere Yol Açar?

Vücudumuz için büyük öneme sahip olan B12 vitamini eksikliği hâlinde ciddi sağlık sorunları gözlemlenir. Onlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz:
1. Sinir fonksiyonları bozulur. Merkezî sinir sistemi zayıflar ve miyelin üretimi azalacağı için sinirler daha kolay tahrip olmaya yatkın hâle gelir.
2. Bebek ve çocuklarda zekâ geriliği görülebilir.
3. Metabolizma yavaşlar.
4. Kolesterol yükselir.
5. Bağışıklık sisteminin direnci kırılır.
6. Yağ miktarı artar; protein ve enerji üretimi, karbonhidratların glikoza dönüştürülme süreci sekteye uğrar. Buna bağlı olarak insülin direnci ve kan şekeri sorunlarıyla karşılaşılabilir.
7. Sarı nokta göz hastalığı oluşabilir.
8. Bunun yanı sıra; B12 eksikliği nelere yol açar? Sorusunun cevabında, depresyon vb. psikiyatrik rahatsızlıklar da karşımıza çıkar. Özellikle 65 yaş üzeri bireylerdeki B12 eksikliği, depresyon oluşumunun yaygın sebeplerinden biri durumundadır.
9. Öte yandan vücudunda bu vitaminin yetersiz olduğu kişiler; akciğer, kolon, prostat ve meme kanserri, kemik erimesi (osteoporoz) bakımından daha fazla risk altındadır.
10. Yaşlanma süreci hızlanır.
11. Bilişsel fonksiyonlar yavaşlar. Hafıza problemleri meydana gelebilir. Kişinin; konsantrasyon bozukluğu, demans, Alzheimer, unutkanlık ve öğrenme güçlüğü gibi zihinsel rahatsızlıklara yakalanma ihtimâli güçlenir.
12. Kırmızı kan hücreleri sağlıklı şekilde çoğalma imkânı bulamaz ve eritrosit-alyuvar miktarı azalır. Bunun sonucunda anemi ve benzeri hastalıklar ortaya çıkabilir. Diğer taraftan; kemik iliğinde üretilmiş alyuvarlar normal bir biçimde bölünemez, bu ise kan hücrelerinin kana geçişini önler. B12 eksikliği yaşayanlar bundan dolayı kendini sürekli yorgun hisseder.
13. Gebelikte B12 yetersizliği; ölü doğum, erken doğum ve düşük risklerinin artış göstermesiyle sonuçlanır. Yenidoğanların öğrenme ve algılama fonksiyonlarında gerilik, dikkat dağınıklığı, sık hastalanma gibi durumlar, yine B12 eksikliğinin verebileceği zararlardan bazılarıdır.
14. Şiddetli vakalarda is; kalp, beyin ve diğer organlar hasara uğrayabilir.

B12 Eksikliği Nasıl Tedavi Edilir?

Genel olarak B12 eksikliği tedavi yöntemleri kişiye özel diyet uygulamalarını ve reçeteli takviyeleri kapsar. Hayvansal gıda tüketimini artırmasına rağmen yeterli B12 düzeyine ulaşamayan kişiler, hekiminin önerisiyle dışarıdan takviye yoluna başvurur.
Eğer yetersizlik beslenme alışkanlıklarından kaynaklanıyorsa, hekimler bu durumda genellikle dil altı tabletleri veya B12 vitamin hapları önerir. 500 veya 1000 mcg şeklinde üretilen tablet formundaki B12 hapları, kişinin günlük ihtiyacını fazlasıyla karşılar. 1000 mcg tablet reçete edildiyse, çoğunlukla bunun haftada 2 defa kullanılması istenir.
Fakat eksikliğin nedeni B12 emilimini engelleyen bir rahatsızlık ise, beklenen sonuç hap veya tablet ile alınamaz. Emilim problemi varlığında vitamin B12 eksikliği iğne uygulamasıyla giderilmeye çalışılır.

B12 Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur? B12 İçeren Gıdalar:

Doğal yollarla B12 eksikliği tedavisi nasıl yapılır?  B12 eksikliği olanlar ne yememeli? B12 eksikliğine ne iyi gelir? diye düşünüyorsanız, beslenme listesinde şu yiyeceklere daha çok yer vermelisiniz:
1. Dalak, böbrek ve karaciğer türü sakatatlar,
2. Somon, ringa, levrek, alabalık, ton balığı, uskumru,
3. Peynir,
4. Yumurta,
5. Mayalı soya ürünleri,
6. Karides, istiridye, sardalya ve midye,
7. Tavuk eti,
8. Yoğurt,
9. Barbunya,
10. Kırmızı et,
11. Süt.
12. Bunlara ek olarak; muz, elma, avokado, yaban mersini ve mango gibi meyvelerde de bir miktar B12 vitamini yer alır.
B12 eksikliği uyuşma yapar mı? B12 vitamini eksikliği neden olur ve nasıl tedavi edilir? Detaylı içeriğimiz sayesinde öğrenmiş oldunuz. Ne var ki; hiçbir bilginin uzman desteği yerine geçemeyeceğini unutmamalı, B12 eksikliği yaşadığınızdan şüpheleniyorsanız kesin tanı ve etkili tedavi için Bartın Dahiliye doktorları kadromuzdaki hekimlerden birine başvurmalısınız.

B12 Eksikliği Hakkında Sık Sorulan Sorular

B12 Eksikliği Nedir?

B12 eksikliği, vücutta yeterli miktarda B12 vitamini bulunmaması durumudur. B12 vitamini, vücudun sağlıklı kırmızı kan hücreleri üretmesini, sinir sistemi işlevlerini düzgün şekilde sürdürmesini ve DNA sentezini yapmasını sağlayan temel bir vitamindir. Yeterli miktarda alınmadığında, vücutta çeşitli sağlık sorunları oluşabilir. B12 eksikliği, hayvansal ürünleri yeterince tüketmeyen kişilerde daha yaygın görülür.

B12 Eksikliği Nelere Yol Açar?

B12 eksikliği, bir dizi sağlık sorununa yol açabilir. Bunlar arasında:

• Anemi: Kırmızı kan hücrelerinin sayısının azalması, yorgunluk ve halsizlik hissine neden olabilir.

• Sinir sistemi problemleri: Uyuşma, karıncalanma, denge kaybı, el ve ayaklarda his kaybı gibi nörolojik sorunlara yol açabilir.

• Hafıza ve düşünme sorunları: B12 eksikliği, zihinsel bulanıklık, unutkanlık ve depresyon gibi psikolojik sorunlara neden olabilir.

• Bağışıklık sistemi zayıflığı: Bağışıklık sistemi fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir, bu da kişiyi enfeksiyonlara karşı daha duyarlı hale getirebilir.

• Yorgunluk ve halsizlik: B12 eksikliği nedeniyle yeterli enerji üretimi sağlanamaz, bu da sürekli yorgunluk hissine yol açar.

B12 Eksikliği Neden Olur?

B12 eksikliği, birkaç farklı nedenle meydana gelebilir:

• Yetersiz diyet: Hayvansal ürünleri az tüketen vegan veya vejetaryen bireyler B12 vitamini açısından eksik olabilirler.

• Emilim sorunları: Mide asidi eksikliği, bağırsak hastalıkları veya bazı ilaçlar B12 emilimini engelleyebilir.

• Yaşlanma: Yaşlandıkça, mide ve bağırsaklardaki B12 emilim kapasitesi azalabilir.

• Genetik faktörler: Bazı insanlar, B12 emiliminde genetik sorunlar yaşayabilirler.

• Bağırsak hastalıkları: Crohn hastalığı, çölyak hastalığı gibi hastalıklar B12 emilimini olumsuz etkileyebilir.

B12 Vitamin Eksikliği Nelere Yol Açar?

B12 vitamini eksikliği, vücutta önemli bir dizi işlevin aksamasına yol açar:

• Kansızlık (anemi): Kırmızı kan hücrelerinin üretimindeki azalma, yorgunluk ve solukluk gibi belirtilerle kendini gösterir.

• Sinir hasarları: B12 vitamini, sinir sistemi için kritik bir vitamindir; eksikliği, sinir hasarına, kas güçsüzlüğüne ve denge kaybına yol açabilir.

• Hafıza kaybı ve depresyon: Psikolojik belirtiler, depresyon, hafıza kaybı ve konsantrasyon sorunlarına yol açabilir.

• Zihinsel ve ruhsal sorunlar: Uzun süreli B12 eksikliği, zihinsel bulanıklık, depresyon ve psikoz gibi durumları tetikleyebilir.

B12 Vitamin Eksikliği Neden Olur?

B12 vitamini eksikliği, genellikle şu sebeplerden kaynaklanabilir:

• Düşük B12 içeren besinler: B12, yalnızca hayvansal kaynaklı gıdalarda bulunur. Bu nedenle, vejetaryen ve vegan bireylerde eksiklik riski daha yüksektir.

• Bağırsak emilim sorunları: Crohn hastalığı, çölyak gibi bağırsak hastalıkları, B12 vitamininin emilimini engelleyebilir.

• Mide asidi eksikliği: Mide asidinin yetersizliği, B12 vitamininin emilimini zorlaştırır.

• Yaşlanma: Yaşlanma ile birlikte, mide asidi üretimi azalır ve B12 emilimi zayıflar.

B12 Eksikliği Erkeklerde Ne Gibi Sorunlara Yol Açar?

Erkeklerde B12 eksikliği, genellikle cinsel sağlık ve sinir sistemi üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir. Erkeklerde B12 eksikliği, aşağıdaki sorunlara neden olabilir:

• Libido kaybı: B12, testosteron üretimini etkileyebilir ve bu da cinsel isteksizlik ve libido kaybına yol açabilir.

• Sinir sistemi sorunları: Eller ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma ve kas zayıflığı gibi nörolojik sorunlar gelişebilir.

• Yorgunluk ve halsizlik: B12 eksikliği, enerji üretimini etkileyerek sürekli yorgunluk hissine neden olabilir.

B12 Eksikliği Kadınlarda Ne Gibi Sorunlara Yol Açar?

Kadınlarda B12 eksikliği, özellikle üreme sağlığını etkileyebilir ve şu sağlık sorunlarına yol açabilir:

• Adet düzensizlikleri: B12 eksikliği, hormonal dengesizliklere yol açarak adet döngüsünde düzensizliklere neden olabilir.

• Kısırlık: Yetersiz B12 seviyeleri, yumurtlama problemlerine yol açabilir, bu da kısırlık riskini artırabilir.

• Yorgunluk ve halsizlik: B12 eksikliği, enerji üretimini engelleyerek kadınlarda sıkça görülen yorgunluk ve halsizlik durumlarına neden olabilir.

B12 Eksikliği Nasıl Teşhis Edilir?

B12 eksikliği genellikle kan testi ile teşhis edilir. Doktor, serum B12 seviyesini ölçerek bu eksikliği tespit eder. Ayrıca, B12 eksikliği nedeniyle oluşan anemi veya sinirsel hasar gibi belirtileri de göz önünde bulundurur. B12 seviyeleri düşükse, doktor genellikle ek testler ve tedavi önerileri sunar.

B12 Eksikliği Nasıl Tedavi Edilir?

B12 eksikliği tedavisi, eksikliğin şiddetine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Hafif eksikliklerde, B12 takviyeleri (oral veya sublingual tabletler) önerilebilir. Daha şiddetli eksikliklerde, B12 vitamini enjeksiyonları yapılabilir. Ayrıca, B12 açısından zengin besinlerin (et, süt, yumurta) diyetle artırılması ve gerektiğinde diyet değişiklikleri yapılması önemlidir. Tedaviye başlamadan önce mutlaka bir sağlık profesyoneline danışılmalıdır.

B12 Eksikliği Ne Kadar Sürede Düzelir?

B12 eksikliği tedavisi, eksikliğin şiddetine ve tedaviye yanıt hızına bağlı olarak değişir. B12 enjeksiyonları genellikle birkaç hafta içinde etkili olabilir ve hastalar bu süre zarfında belirtilerinin hafiflediğini hissedebilirler. Oral takviyeler de etkili olabilir, ancak bu tedavi genellikle daha uzun sürede sonuç verir. Tedavi süreci boyunca düzenli izlemeler ve kan testleri ile B12 seviyeleri takip edilmelidir.

Online Randevu Oluştur