Böbrek yetmezliği nelere yol açar? Sorusunun cevabı ölüme kadar varabilen ciddi sonuçları kapsıyor. Akut ve kronik olmak üzere çeşitli türleri bulunan böbrek yetmezliği, zamanında tedavi edilmezse genel sağlığa, hatta insanın hayatına mâl olabiliyor.
Özel Aktıp Hastanesi Üroloji branşı hekimlerinden Bülent ÇELİK, böbrek yetmezliğinin olası riskleri hakkında önemli bilgiler paylaştı.
Böbrek Yetmezliği Nedir?
Böbreklerin en önemli fonksiyonları; bir yandan vücuttaki elektrolit ve su dengesini korumak, diğer taraftan da kanı süzüp süzerek atık maddelerden temizlemektir.
Fakat böbrek dokusunun hasarlanması, sodyum ve su atma yeteneğinin azalması; işlevlerinin bozulmasına yol açar. Bunun sonucu olarak idrarda protein kaçağı, vücutta atık maddelerin birikimi gibi tehlikeli durumlar oluşur. İşte buna bağlı olarak gelişen rahatsızlığa ‘böbrek yetmezliği’ denir.
Böbrek yetmezliğinde böbrekler süzme ve filtreleme görevini yeterince yerine getiremez. Toksinleri biriktirir. Bu ise kanı, uzaklaştırılması gereken maddelerden arındıramayacağı anlamına gelir.
Böbrek Yetmezliği Nelere Yol Açar? Böbrek Yetmezliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Olağan böbrek fonksiyonlarının kaybedilmesi, neticede atıkların filtrelenemiyor olması sebebiyle gelişen böbrek yetmezliği, kimyasalların kana karışmasına kanda birikmesine sebep olur. Bununla birlikte organlara temiz ve sağlıklı kan gidemez. Vücutta dolaşan kirli kan ise pek çok hastalığı beraberinde getirir.
Tedavisi yapılmayan böbrek yetmezliğinin yol açtığı durumlardan bazıları ise şunlardır:
1. Kemik Yapısının Bozulması: Böbreklerin görevlerinden biri de kalsiyum ve D vitamini tutmaktır. Böbrekler gerektiği gibi çalışmadığı zaman vücutta potasyum birikmesi olur. Bunun sonucunda kemiklerden kalsiyum çekilmesi gerçekleşebilir. Öte yandan D vitamininin kullanımında da sorunlar görülebilir.
Her iki durum da kemiklerin sağlığını bozar. Kemik kırılmalarına yol açabilir ve iskelet sistemi bozuklukları ortaya çıkarabilir.
2. Vücutta Sıvı Birikmesi: Böbrekler sağlıklı çalışmadığı zaman elektrolitler ile beraber aşırı sıvı birikimi meydana gelir. Bu ise; hipertansiyon oluşumuna, akciğer ve kalp sorunlarına, bacak ve kollarda şişkinliklere sebebiyet verebilir.
3. Gut: Ürik asit böbreklerden süzüldüğü için, gut hastalığı ile kronik böbrek yetmezliği arasında yakın bir ilişki vardır.
4. Hiperkalemi (Potasyum Artışı): Kronik böbrek yetmezliği nelere yol açar? Sorusunun cevabında karşımıza çıkan durumlardan bir diğeri, ânî potasyum yükselmesidir. Bu da kalbin çalışmasıyla alâkalı önemli problemlere zemin hazırlar.
5. Kansızlık (Anemi): Böbreklerimiz vücudumuzun kırmızı kan hücreleri üretmesine yardımcıdır. Lâkin yetersiz çalıştığı takdirde bu, kan hücresi yapımını da olumsuz etkileyebilir.
6. Gebelik Komplikasyonları: Böbrek yetmezliği hem anne adayı, hem de bebek için riskli hamilelik komplikasyonlarına yol açabilir. Örneğin, ânî tansiyon yükselmesi ve gebelik zehirlenmesi bunlardan biri olabilir.
7. Cinsel Problemler: Kadınlarda doğurganlığın, erkeklerde ise cinsel dürtünün azalması, böbrek yetmezliği nelere yol açar? Sorusunun bir başka yanıtıdır. Diğer taraftan ereksiyon sorunları da erkeklerdeki böbrek yetmezliklerinin sonuçlarından biridir.
8. Üremi Sendromu: İleri böbrek yetmezliği nelere yol açar? Diye sorulduğu zaman akla gelecek en tehlikeli tablo budur. Üremi sendromunda vücuttaki sistemler bozulmaya başlar. Asit miktarı ve sıvı birikimi artış gösterir, kalp için son derece toksik bir madde olan potasyum tuzu oranı yükselir. Kansızlık giderek derinleşir.
Bu durumda böbreğin yerine geçecek tedavilerin acilen uygulanması gerekir. Diyalize hemen başlanmadığı takdirde hasta kaybedilebilr.
9. Kalp-Damar Hastalıkları ve Tansiyon: Böbrek yetmezliğinin ilerlemesi hâlinde damar sertliği gelişir. Bu ise kalp-damar hastalıklarına davetiye çıkarır. Buna bağlı olarak kan basıncı yüksekliği de artış gösterir. Hasta âdeta bir kısır döngü içine girer ve söz konusu tablo, böbrek kaybını giderek ilerletir.
Kalp rahatsızlıkları, böbrek yetmezliği nedenleri arasında yer alır. Bunun tam tersi, akut ve kronik böbrek yetmezlikleri de kalp hastalıklarını ortaya çıkarabilir. Nitekim araştırmalar, diyaliz tedavisi alanların en sık ölüm nedeni olarak kalp hastalıklarını ilk sırada göstermektedir.
Hipertansiyon ise kronik böbrek yetmezliğinin en yaygın sonuçlarından biridir. Tansiyon yüksekliği böbrek yetmezliğine, böbrek yetmezliği ise zaten yeterince yükselmiş olan tansiyonun daha da artmasına sebebiyet verir.
Şiddetli hipertansiyon böbrek yetmezliğinin yanı sıra; Polikistik Böbrek Hastalıkları, enfeksiyon, taş, tümör ve prostat rahatsızlıklarına da yol açabilir.
Öte yandan böbrek yetmezliğinin tedavisinde geç kalınması, bu durumun kalıcı hâle gelmesiyle sonuçlanır. İlerleyen evrelerde kişi, yaşamını diyaliz olmadan sürdüremeyecek duruma gelir. Böbreklerde oluşan geri dönüşümsüz hasar, böbrek naklini zorunlu kılar.
Son aşamada ise beyin, akciğer, kalp ve benzeri organlardaki sorunlar hayatı tehdit edecek boyutta varır.
Tüm bunlardan anlaşılacağı üzere, böbrek yetmezliği belirtileri yaşayanların bu durumu ihmâl etmeyip hiç vakit kaybetmeden bir nefroloji/üroloji uzmanına başvurması gerekir. Aksi takdirde böbreklerdeki tahribat günden güne ilerleme kaydedecek, öteki organlar da bundan ciddi mânâda zarar görecek ve en sonunda böbreklerdeki yetmezlik, ölüme neden olacaktır.
Oysa erken aşamada tespit edilen böbrek yetmezliğinde ilerleme hızını yavaşlatmak ve hastalığı tedavi etmek mümkündür.
Siz de böbrek yetmezliğinden şüpheleniyorsanız; muayene olmak, tedaviye erken başlamak ve hayatınızın geri kalanına sağlıklı bir biçimde devam etmek için Özel Aktıp Hastanesi Üroloji hekimlerinden randevu alabilirsiniz.
Yayın tarihi: 24.Temmuz.2023
"Bu içeriğin geliştirilmesinde Aktıp Hastanesi uzman hekimleri katkı sağlamıştır. Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz."