Egzama neden olur? Egzama nedir neden olur? Ayakta egzama neden olur? Elde egzama neden olur? Bebeklerde egzama neden olur? Yüzde egzama neden olur? Egzama, ciltte kızarıklık, kaşıntı ve iltihaplanma ile kendini gösteren yaygın bir cilt hastalığıdır. Genellikle bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkar ve genetik faktörlerden, çevresel etmenlere kadar birçok nedeni olabilir. Egzamanın gelişmesine neden olan en yaygın faktörlerden biri cilt bariyerinin zayıflamasıdır. Cildin dış koruyucu tabakasının hasar görmesi, alerjenlerin, bakterilerin ve irritan maddelerin cilde nüfuz etmesine neden olabilir. Bunun sonucunda da ciltte egzama belirtileri ortaya çıkar.
Özel Aktıp Hastanesi Cildiye branşı hekimlerinden Uzm. Dr. Anıl MAKARA'nın hazırladığı içerikte, egzama ile ilgili bilmeniz gerekenleri anlattı.
Egzama Nedir?
Egzama, tıpta "dermatit" olarak adlandırılan bir grup cilt hastalığının ortak adıdır. Egzama, ciltte kaşıntı, kızarıklık, pullanma, kuruluk, çatlama ve bazen su dolu kabarcıklarla kendini belli eden inflamatuar (iltihaplı) bir durumdur. Bu rahatsızlık hem çocuklarda hem de yetişkinlerde yaygın olarak görülür, ancak çocuklarda daha sık rastlanır. Egzama, genellikle alerjik bir reaksiyon veya çevresel faktörlere maruz kalma sonucu ortaya çıkar. Bazı durumlarda kronik olabilir ve ömür boyu sürebilir.
İlgili İçerik: Egzama tedavisi
Egzama Çeşitleri Nelerdir?
Egzamanın birkaç farklı çeşidi vardır. Her bir çeşidin kendine özgü tetikleyici faktörleri ve belirtileri bulunur.
Atopik Dermatit: En yaygın egzama türüdür. Genellikle çocuklukta başlar ve kronik bir yapıya sahiptir. Alerjik bünyeli bireylerde daha sık görülür. Bağışıklık sistemi tarafından tetiklenir ve genetik yatkınlıkla ilişkilidir.
Kontakt Dermatit: Cilt, kimyasal maddelere veya alerjenlere maruz kaldığında ortaya çıkar. İki türü vardır: irritan kontakt dermatit (temasla tahriş olur) ve alerjik kontakt dermatit (temasla alerjik reaksiyon oluşur).
Seboreik Dermatit: Daha çok saçlı deri, yüz, burun kenarları gibi yağ bezlerinin yoğun olduğu bölgelerde görülür. Kepeğe benzer pul pul dökülmelerle kendini gösterir.
Dyshidrotik Dermatit: El ve ayak parmaklarında su dolu kabarcıkların oluştuğu egzama türüdür. Strese bağlı olarak artabilir.
Nummular Dermatit: Yuvarlak, madeni paraya benzer lezyonlarla kendini belli eder. Kuruluk ve kaşıntı bu türde yaygındır.
Variköz Dermatit: Dolaşım bozukluğu nedeniyle genellikle alt bacaklarda görülen egzama türüdür. Varisli damarlarla ilişkilidir.
Egzama Belirtileri Nelerdir?
Egzamanın belirtileri, hangi tür egzama olduğuna ve bireyin cilt tipine bağlı olarak değişebilir.
Kaşıntı: Egzamanın en belirgin belirtisidir. Kaşıntı genellikle cilt tahriş olmadan önce başlar ve şiddetlenebilir.
Kızarıklık: Ciltte kırmızı, iltihaplı alanlar ortaya çıkar. Bu kızarıklıklar bazen derinlemesine yayılabilir.
Kuruluk: Cilt aşırı derecede kuru ve pul pul dökülmeye meyilli olabilir. Cilt yüzeyinde çatlaklar oluşabilir.
Kabarcıklar: Bazı egzama türlerinde su dolu kabarcıklar ortaya çıkabilir ve bu kabarcıklar patlayarak sıvı sızıntısına neden olabilir.
Cilt Kalınlaşması: Kronik egzamada cilt kalınlaşabilir ve pürüzlü bir hal alabilir. Bu, sürekli kaşıma ve tahriş sonucu oluşur.
Renk Değişikliği: Egzamalı bölgelerde cilt tonu değişiklik gösterebilir. Koyu veya açık lekeler oluşabilir.
Egzama Teşhisi Nasıl Yapılır?
Egzamanın teşhisi genellikle dermatologlar tarafından fiziksel muayene ile yapılır. Doktor, ciltteki belirtileri değerlendirir ve hastanın tıbbi geçmişini sorgular. Alerjik reaksiyonlardan şüpheleniliyorsa, bazı alerji testleri veya cilt biyopsisi yapılabilir.
Patch Test (Yama Testi): Egzamanın alerjik kökenli olup olmadığını anlamak için yapılan bir testtir. Cilde farklı alerjenler uygulanarak cildin tepkisi izlenir.
Biyopsi: Nadir durumlarda, egzamanın teşhisini doğrulamak için küçük bir cilt örneği alınarak laboratuvarda incelenir.
Egzamanın kesin teşhisi için doktorun klinik gözlemi oldukça önemlidir. Ancak, kronik ve tekrarlayan vakalarda alerji testleri yapılması gerekebilir.
Egzama Tedavisi Nasıl Yapılır?
Egzamanın tedavisi, egzamanın şiddetine ve türüne bağlı olarak değişir. Tedavinin temel amacı semptomları hafifletmek, kaşıntıyı kontrol altına almak ve cilt bariyerini güçlendirmektir.
Nemlendirici Kremler: Cildin nemli tutulması egzama tedavisinin en önemli parçasıdır. Özellikle hipoalerjenik ve parfümsüz nemlendirici kremler, cildin kurumasını önleyerek cilt bariyerini güçlendirir.
Kortikosteroid Kremler: İltihabı ve kaşıntıyı kontrol altına almak için doktorlar kortizon içeren kremler reçete edebilir. Ancak, uzun süreli kullanım ciltte incelmelere neden olabileceğinden dikkatli kullanılmalıdır.
Antihistaminikler: Özellikle gece kaşıntısını azaltmak için antihistaminik ilaçlar kullanılabilir. Bunlar alerjik reaksiyonları da azaltır.
Antibiyotikler: Egzamalı cilt, enfeksiyona yatkındır. Eğer egzama enfekte olmuşsa, doktor antibiyotik tedavisi önerebilir.
Fototerapi (Işık Terapisi): Orta ve şiddetli egzama vakalarında, UVB ışık tedavisi uygulanabilir. Bu yöntem cilt iltihabını azaltarak semptomları hafifletir.
Bağışıklık Baskılayıcı İlaçlar: Şiddetli egzama vakalarında, bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar (immünosupresanlar) reçete edilebilir.
Egzamaya Ne İyi Gelir?
Egzamanın kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, semptomların hafifletilmesi ve kontrol altına alınması mümkündür. Cilt bakımının yanı sıra yaşam tarzı değişiklikleri de egzamanın yönetilmesinde önemli bir rol oynar.
Nemlendirici kullanımı: Günde birkaç kez nemlendirici sürmek cildin bariyerini güçlendirir.
Ilık duş: Sıcak su yerine ılık suyla duş alınmalı, cilt kuruluğunu artıracak sabunlar yerine nemlendirici sabunlar tercih edilmelidir.
Kaşıntıyı kontrol altına almak: Kaşımaktan kaçınmak, ciltte daha fazla tahrişe ve enfeksiyona yol açmamak için önemlidir. Kaşıntı giderici kremler kullanılabilir.
Stres yönetimi: Stres, egzama ataklarını tetikleyebilir. Yoga, meditasyon gibi rahatlatıcı aktiviteler semptomları azaltmaya yardımcı olabilir.
Egzamadan Korunmak İçin Neler Yapılmalıdır?
Egzamayı tamamen önlemek her zaman mümkün olmasa da, bazı önlemlerle atakların sıklığını ve şiddetini azaltmak mümkündür:
Cildi nemli tutun: Egzamanın en büyük tetikleyicilerinden biri kuru cilttir. Nemlendirici kullanımı cilt bariyerini korur.
Tahriş edici maddelerden kaçının: Sabunlar, deterjanlar, parfümler, kimyasal maddeler egzamanın tetikleyicisi olabilir. Bu ürünleri kullanırken dikkatli olunmalı.
Pamuklu giysiler tercih edin: Sentetik veya yünlü kıyafetler cildi tahriş edebilir. Pamuklu giysiler, cildin nefes almasını sağlar ve tahrişi azaltır.
Stresten kaçının: Stres egzama ataklarını tetikleyebilir. Düzenli egzersiz, uyku düzeni ve stres yönetimi cildinizi korur.
Cilt bakımına özen gösterin: Egzamalı cilt özel ilgi gerektirir. Cilt bakımı rutini egzamanın yönetilmesinde önemli bir rol oynar.
Sıcak su ve aşırı banyo yapmaktan kaçının: Sıcak su cildi kurutur ve egzama semptomlarını kötüleştirebilir.
Egzama Hakkında Sık Sorulan Sorular
Egzama bulaşıcı mıdır?
Hayır, egzama bulaşıcı bir hastalık değildir. Cilt teması yoluyla başkalarına geçmez.
Egzama tamamen iyileşir mi?
Tamamen iyileşmeyebilir ancak semptomlar doğru tedavi ile kontrol altına alınabilir.
Egzama kaşıntısı nasıl geçer?
Kaşıntıyı azaltmak için nemlendirici kremler ve kaşıntı giderici ilaçlar kullanılabilir.
Egzama neden tekrarlıyor?
Egzama kronik bir hastalıktır ve çeşitli çevresel faktörler, stres veya alerjenlerle temas tekrar atağa neden olabilir.
Egzama ne kadar sürede geçer?
Egzamanın iyileşme süresi kişiden kişiye değişir. Hafif vakalar birkaç hafta içinde düzelebilirken, kronik egzama yıllarca sürebilir.
Egzama genetik mi?
Evet, egzama genetik yatkınlıkla ilişkilidir. Ailede egzama öyküsü olan bireylerde daha sık görülür.
Egzamalı cilde makyaj yapılabilir mi?
Egzamalı cilt hassas olduğundan, hipoalerjenik ve parfümsüz ürünler kullanılmalıdır.
Egzama stresle artar mı?
Evet, stres egzama semptomlarını tetikleyebilir veya kötüleştirebilir.
Egzama bebeklerde neden olur?
Bebeklerde egzama genellikle genetik yatkınlık ve alerjik reaksiyonlarla ilişkilidir.
Egzama hangi mevsimde artar?
Kış aylarında cildin kuruması ve soğuk hava egzama belirtilerini şiddetlendirebilir.
Yayın tarihi: 28.Ekim.2024
"Bu içeriğin geliştirilmesinde Aktıp Hastanesi uzman hekimleri katkı sağlamıştır. Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz."