Kocaeli Güneş Yanığı Tedavisi cildin UV (ultraviyole) ışınlarına maruz kalması neticesinde gerçekleşen deri hasarı olarak tanımlanıyor. Kızarıklık, cilt soyulması, acı hissi ve kabarcık oluşumu gibi şikâyetlere yol açan bu durum, tedavi edilmediğinde cilt kanserine yakalanma riskini artırıyor ve cildin yaşlanma sürecini hızlandırıyor. Güneş yanığı, cildin aşırı güneş ışığına maruz kaldığında meydana gelen bir cilt rahatsızlığıdır. Ultraviyole (UV) ışınları, cildin üst tabakasında tahrişe ve hasara neden olabilir. Güneş yanığı, cildin kızarması, ağrıması, hassaslaşması ve hatta soyulması gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Güneş yanığı, hafiften ciddiye kadar değişen derecelerde olabilir. Hafif güneş yanıklarında cilt sadece hafif kızarabilir ve hafif bir rahatsızlık hissi olabilir. Daha şiddetli güneş yanıklarında ise cilt ciddi şekilde kızarabilir, şişebilir, ağrı ve yanma hissi artabilir, hatta su toplamaları ve cilt soyulmaları görülebilir. Güneş yanığının önlenmesi ve tedavisi oldukça önemlidir. Uzun süreli güneşe maruz kalmaktan kaçınmak, geniş kenarlı şapka ve güneş gözlüğü takmak, güneş koruyucu kremler kullanmak, özellikle öğle saatlerinde güneşe çıkmamak gibi önlemler alınabilir. Hafif güneş yanıklarında cildi serin su ile yıkamak, nemlendirici ürünler kullanmak ve bol su içmek yardımcı olabilir. Daha ciddi vakalarda ise mutlaka bir doktora danışmak önemlidir. Güneş yanığı uzun vadede cilt kanseri riskini artırabileceğinden, güneşe karşı koruyucu önlemler almak oldukça önemlidir. Kocaeli Güneş Yanığı Tedavisi
Kocaeli Güneş Yanığı Tedavisi
Özel Aktıp Hastanesi Cildiye ve Kozmetoloji branşı hekimlerinden Uzm. Dr. Anıl Makara; güneş yanığı nedir? Güneş yanığı belirtileri ve tedavi yolları nelerdir? Gibi soruları cevapladı.
Güneş Yanığı Nedir? Güneş Çarpması ve Güneş Yanığı
Korunmasız ve uzun süreli olarak güneşe ya da güneş lambası, bronzlaşma uygulamaları gibi yapay ultraviyole kaynaklarına maruziyet neticesi oluşan toksik deri iltihaplanması, ‘güneş yanığı’ olarak tanımlanır.
UV radyasyon, güneş ışığının bir parçası olan görünmez ışınlardır. Bunlar cildimize doğal olarak güneşten ulaşabileceği gibi, yukarıda sözünü ettiğimiz sûnî UV ışını üreten cihazlardan da gelebilir. Reaksiyonlar tipik olarak birkaç saat veya 1 gün içinde ortaya çıkar. İlk 24-36 saat boyunca en kötü halde iken, hafif boyuttaki yanıklar 3-5 güne kadar kendi kendine kaybolur.
Birden fazla veya aşırı seviyede güneş yanığı varlığı ise ciltte geçici yahut kalıcı hasar bırakabilir.
Güneş Yanıkları Dereceleri – Güneş Yanıkları Seviyeleri Nelerdir?
Bunlar üç grupta ele alınır:
• Birinci Derece Güneş Yanığı: Kişinin cildinde gerginlik ve kızarık bölgeler mevcuttur. Temas sırasında acı hissedilir. En yaygın güneş yanığı türleri içinde başı çeker.
• İkinci Derece Güneş Yanığı: Bu etapta da yine kızarıklık, gerginlik ve ağrı olmakla beraber kaşıntı hissi daha yoğundur. Ciltte su ile dolu kabarcıklar baş gösterir.
• Üçüncü Derece Güneş Yanığı: Bu türdeki yanıklara sık rastlanmaz. Şiddetli acı ile karakterize olan bu durum, cildin bazı bölgelerinde kabuklaşmaya neden olur. Öte yandan ciddi vakalarda yüksek ateşten tansiyon düşüklüğüne kadar birçok farklı bulgu gözlemlenebilir.
Güneş Yanığı Belirtileri Nelerdir?
En yaygın güneş yanığı belirtileri şöyle sıralanabilir:
1. Hassasiyet,
2. Ağrı,
3. Yangı hissi, inflamasyon,
4. Kızarıklık,
5. Deride sıcaklık artışı ve gerginlik,
6. Koyu/kahverengi lekeler (Lentigo),
7. Derinin sertleşmesi,
8. Ciltte pullanma ve soyulma,
9. Kırışıklık,
10. Kaşıntı,
11. Cilt kuruluğu,
12. Kabuklanma,
13. Bazı bölgelerin su toplaması veya içi su dolu kabarcıkların oluşması,
14. Ciltte şişlik (Ödem)
Ayrıca bazen bulgular arasına şunlar da eklenir:
1. Bulantı ve kusma,
2. Halsizlik, yorgunluk,
3. Ateş (38 derece ve yukarısı),
4. Çabuk çabuk nefes alma ve kalp atışlarının hızlanması,
5. Gözlerde ışığa karşı hassasiyet,
6. Susuzluk hissi,
7. Kafa karışıklığı,
8. Boyun tutulması,
9. Titreme nöbetleri,
10. Baş ağrısı,
11. Bayılma.
Bunlar, güneş yanığının sistemik belirtileri olarak nitelendirilir. Şiddetli güneş yanığı varlığında ortaya çıkar.
Öte yandan ileri derecedeki güneş yanıkları düşük tansiyona, vücudun susuz kalmasına, kimi zaman da şoka girmeye neden olur. Böyle bir durumda çok acil tıbbî müdahale gereklidir.
Güneş Yanıkları Neden Olur? Güneş Yanığı Sebepleri ve Risk Faktörleri:
Solaryum ve benzeri yapay ışık kaynaklarının kullanımı, bronz tenin moda hâlini alması, ozon katmanında meydana gelen incelme gibi faktörler, güneş yanıkları görülme sıklığını artırmış durumdadır.
Şu kişiler ise güneş yanığına karşı daha yüksek risk altındadır:
1. Alkol alarak güneşe çıkanlar,
2. Güneş altında -koruyucu olmadan- sürekli yüzmek veya cildi ıslatmak gibi davranışlarda bulunanlar,
3. Yoğun güneş alan, yüksek rakımlı ve sıcak bölgelerde yaşayan yahut buralarda tatil yapanlar,
4. Sık sık solaryuma ve buna benzer UV ışını yayan cihazlara maruz kalanlar,
5. Açık havada çalışan veya spor yapanlar,
6. Sarı ve kızıl saçlı olanlar,
7. Mavi gözlü bireyler,
8. Açık tenli kişiler,
9. Güneş koruyucu kullanma alışkanlığı bulunmayanlar.
Güneş Yanığının Zararları Nelerdir? Güneş Yanıkları Tehlikeli mi?
Tedavisi yapılmazsa ciltte güneş yanıkları önemli sorunlara yol açabilir. Onlardan bazılarını şöyle ifade edebiliriz:
1. Çocukluk veya ergenlik döneminde sık aralıklarla güneş yanığı geçirenlerin melanom denilen cilt kanserine yakalanma riski artar. Çünkü güneşin etkisiyle oluşan yanıklar cilt DNA’sının zarar görmesine sebebiyet verir, bu ise kanser hücrelerinin gelişmesine katkıda bulunur.
2. Skuamöz hücreli karsinom ve bazal hücreli karsinom, vakalarının birçoğunda güneş yanığı ciddi bir risk faktörü durumundadır.
3. Eğer güneş yanıkları tedavisi zamanında ve doğru gerçekleştirilmezse iyileşmesi çok uzun sürer. Buna ilâveten, bölgede iz bırakması mümkündür.
4. Araştırmalar, güneş yanığının uçuk oluşumunu tetiklediğini de ortaya koymuştur.
5. Öte yandan UV ışınları elastin ve kolajen liflerini parçalar. Bunun sonucunda; sarkma, leke ve kırışıklık gibi yaşlanma belirtileriyle daha erken karşılaşmak olasıdır.
6. Diğer taraftan güneş nedeniyle ortaya çıkan yanıklar ciltte tahriş, soyulmaya bağlı deri döküntüsü gibi durumlara da neden olabilir.
Güneş Yanığı Tedavisi Nasıl Yapılır? Güneş Yanıkları Nasıl Tedavi Edilir?
Bu sorunun cevabı; kişinin cilt yapısı, şikâyetleri, altta yatan bir rahatsızlık olup olmadığı, yanığın ne zaman oluştuğu ve derecesi gibi faktörlere göre değişir.
Anahatlarıyla belirtecek olursak, kendi kendinize uygulayabileceğiniz güneş yanığı tedavi yöntemleri şunlardır:
1. Yanığın oluşturduğu enflamasyonu gidermek için temiz bir havluyu ıslatarak cildinizde biraz bekletin. Direkt buz sürmeyin.
2. Güneş yanıklarının yol açabileceği dehidrasyonu engellemek adına bol su tüketin. Böyle yapmak, cildinizin nemini koruma bakımından da önem taşır.
3. Derinin iyileşme sürecinde rahatça nefes alabilmesi için bol şeyler giyin. Pamuk ve benzeri doğal kumaşlardan yapılmış ürünleri tercih edin. Giysilerinizin yanık olan bölgeye yapışmaması çok önemlidir.
4. Yanıklarınız geçene kadar dışarı çıkmaktan sakının veya mutlaka çıkmanız gerekiyorsa uygun kıyafetler giyin.
5. Güneş yanığının tedavisi için cildinizin kendini onarmasına yardım etmelisiniz. Bu itibarla düzenli nemlendirici kullanmanız, böylelikle cildin soyulmasını önlemeniz gerekir. Deriyi daha fazla tahriş etmemek için, hassas ciltlere uygun formüle edilmiş bir nemlendirici seçimi yapın. Aloe vera ihtiva eden nemlendiriciler bu noktada son derece yararlıdır.
6. Sık aralıklarla duş alın. Fakat suyun sıcaklığı soğuğa yakın olsun. Duştan çıkınca hemen kurulanıp nemlendirici sürün. Böylelikle banyonun nemini derinize hapsedin.
7. Alerjik reaksiyon oluşturacak veya cildi irite edecek kremler kullanmayın. Örneğin ‘Benzicaine’ bunlardan biridir.
8. Alkol içeren ürünlerden de uzak durun. Yanık olan bölgeye kesinlikle vazelin, diş macunu, yoğurt, bronzlaştırıcı krem veya kolonya sürmeyin.
9. Yanığa bağlı kabarcıkları kaşımaktan ve patlatmaktan kaçınmanız gerektiğini bilin. Bu dolu kabarcıklar enfeksiyon oluşumunun engellenmesine ve yara iyileşmesine yardımcıdır. O nedenle onlara zarar vermeyin ve güneşten koruyun. Eğer kazayla onların patlamasına yol açarsanız orayı hemen temizleyip antibiyotik merhem sürün. Sonrasında bandaj yapın ve bölgeyi kapatın.
10. Güneş yanığı sonrası serinlemek için havuza girmeyin. Çünkü havuz suyunda bulunan klor, cildinize daha çok zarar verir.
Tıbbî Yöntemlerle Güneş Yanığı Nasıl Tedavi Edilir?
Hafif dereceli yanıklar genellikle kendiliğinden iyileşir. Fakat şiddetli yanıklarda dermatoloğa başvurmak gerekir.
Bu tür güneş yanıklarının tedavisi, kişinin cilt özelliklerine ve yanığın boyutuna göre uygun ilaçlar ve merhemlerle gerçekleştirilir. Örneğin rahatsızlık hissedilen bölgelere sürülmesi için hidrokortizon barındıran kremler verilebilir.
Cildi serinletip rahatlatmak, kaşıntı hissini azaltmak için yüksek nem içeriğine sahip losyonlardan yararlanılır.
Aynı zamanda hassasiyet, şişlik ve kızarıklığı hafifletmek için ibuprofen veya aspirin reçete edilebilir. Ancak ‘Reye sendromu’ dolayısıyla çocuk ve gençlerde aspirin kullanımından kaçınılır.
Bunun yanı sıra hekim, güneş yanığından kaynaklı ağrının giderilmesinde ağrı kesicilere başvurulmasını önerebilir.
Bebeklerde ve Çocuklarda Güneş Yanığı Nasıl Geçer?
Küçük yaştaki bireylerin cildi daha hassas ve savunmasızdır. Bu nedenle bebek ve çocuklarda güneş yanıkları nasıl geçer? Sorusunun cevabını bilmek, yanlış uygulamalardan kaçınmak oldukça mühimdir.
Bu noktada karşımıza çıkan tedavi edici ve önleyici seçenekler de, yetişkinler için yukarıda paylaştıklarımızla benzerlik gösterir. Bazılarını şöyle ifade edebiliriz:
1. Hasarlı bölgeleri güneşten koruyun.
2. Çocuğunuzun cildindeki gerginliği azaltmak için ona ılık su ile banyo yaptırın ve bölgeye aralıklarla soğuk kompres uygulayın. Bunun için steril bir bezi soğuk su ile ıslatmanız yeterlidir.
3. Dermatolog önerisiyle yanık kremlerinden yardım alın.
4. Güneş yanığının neden olacağı su kaybını önlemek için çocuğunuza bol bol su içirin. (Kullanıyorsanız anne sütü veya bebek maması da sıvı ihtiyacının karşılanmasına yardım edecektir.)
5. Cildindeki kabarcıklara dokunmayın.
6. Yine dermatoloji uzmanının tavsiyesiyle çocuğunuzun cildine uygun güneş kremi kullanın.
Ürünün alerji yapmayacak özellikte olmasına, kimyasal değil mineral filtre barındırmasına dikkat edin. Çocuğunuz 1 yaşına girmediyse, renkli gözlü veya açık tenliyse 50 faktör ve üstü güneş kremlerini kullanın. Çocuğunuzu dışarı çıkarmadan 15-20 dakika önce koruyucu sürün ve dışarıda kaldığı süre boyu 3-4 saat arayla yenileyin.
7. Yenidoğan bebeğinizi direkt olarak güneş ışığına maruz bırakmayın. Onunla dışarı çıkacaksanız güneşten koruyucu giysiler seçmeye ve gölge alanlarda vakit geçirmeye önem verin.
Güneş Yanığı İyileştikten Sonra Ne Yapılmalı?
İyileşme gerçekleşse dahi, güneşten koruyucuları doğru şekilde ve sıklıkta kullanmaya özen gösterin. Tekrarlayan güneş yanığı öyküsüne sahipseniz, deri kanseri gelişme riskine karşı periyodik cildiye kontrollerinizi aksatmayın.
Güneş Yanığı Nasıl Önlenir? Güneş Yanığından Korunmak için Nelere Dikkat Edilmeli?
Güneşin keyfini çıkarırken cilt yanığı ve benzeri durumlarla karşılaşmak istemiyorsanız, şu tedbirleri almalısınız:
1. Tercih edeceğiniz güneş kremlerinin geniş spektrumlu ve suya dayanıklı olmasına özen gösterin. SPF yani güneşten koruma faktörü 30 veya üzeri ürünler kullanın. Bilhassa açık hava aktivitelerinden önce tüm vücudunuza güneş kremi sürmekten geri durmayın.
2. Sadece yaz boyunca değil, bulutlu veya serin günlerde de dışarı her çıkışınızda güneş koruyucu uygulayın.
3. Alerjiye eğilimliyseniz veya hamilelik dönemindeyseniz fiziksel (mineral) filtre içerikli güneş kremlerinden faydalanın. Çocuklar için de bu ürünlerin kullanılmasını tavsiye ediyoruz.
4. Cildinize sürdüğünüz güneş kreminin etkisini devam ettirmesi için 2-3 saat arayla yenileyin. Terlediyseniz veya cildinizi havlu ile kuruladıysanız yine tekrar güneş kremi uygulamayı ihmâl etmeyin. Denizde veya havuzda yüzdükten sonra güneş kreminizi mutlaka tazeleyin.
5. Seçtiğiniz güneş koruyucunun işe yaraması için kalın bir tabaka hâlinde ve yeterli miktarda sürmeyi unutmayın. Ayrıca kremi cildinizin her yerine eşit biçimde dağıtmanız oldukça mühimdir.
6. Gözlerinizi koruyacak, UV ışınlarını engelleme özelliği bulunan güneş gözlüklerini satın alın. Yüze tam oturan, gözleri saran çerçevelere sahip gözlükler UV korumalı olarak tasarlanır . Bunların ultraviyole ışın emme derecesi yüksektir. Dolayısıyla ve zararlı ışınların etkilerinden kendinizi muhafaza etmenize yardımcıdır.
7. Güneşe çıkacağınız zamanlarda uzun etek veya pantolon tercih etmeye, açık renkli kıyafetler giymeye ve tatilde plaj giysileri kullanmaya önem verin. Kollarınızı ve bacaklarınızı örtecek, sıkı dokunmuş kumaşlardan yapılan ürünler sizi zararlı ışınlara karşı daha iyi koruyacaktır.
8. Açık alanlarda giyeceğiniz kıyafetleri satın alırken UPF yani ultraviyole koruma faktörlü olup olmadığına bakın. Ürünlerin UPF numarası etketlerinde yazar. Bunun yüksek olması, güneş yanıkları için daha etkili koruma sunacağı anlamına gelir.
9. Başınızı da güneşten koruyun. Yüzünüzü, kulaklarınızın arkasını ve boynunuzu gölgeleyecek bir aksesuardan yararlanın. Ancak hasır ve koyu renkli ürünlerden kaçının. Bunun yanı sıra güneş ışınlarından korunmaya yönelik tasarlanmış farklı dış mekân ekipmanlarından da yardım alabilirsiniz.
10. Sabah 10:00 ile 16:00 arası mümkün mertebe güneşe maruz kalmaktan kaçının. Zira bu saatler, güneş ışınlarının yeryüzüne dik ulaştığı ve dolayısıyla güçlü bir etkiye sahip olduğu zaman dilimleridir. Uzun süre güneşte vakit geçirmek ve bu esnada koruyucu önlemler almamak, güneş yanıkları oluşmasına davetiye çıkarmak demektir. Dışarıda vakit geçirmesi gerekenlerin ise hiç olmazsa gölgelik alanları tercih etmesi lâzımdır.
11. Güneş yanığı tedavi yolları hakkında bilgi verirken nemlendirici kullanımının yararlı olacağından bahsetmiştik. Bu, güneş yanığını önleme hususunda da işe yarayabilir. Hassas ciltlerde güneş yanığı daha fazla acı verici olabilir. Bu yüzden cilt hassasiyeti olanların hipoalerjenik ve doğal bileşenlere sahip bir nemlendirici kullanmasını öneriyoruz.
Sonuç: Güneş Yanıkları Hakkında Genel Değerlendirme:
Özetlememiz gerekirse; güneş yanıkları, kızarıklık ve hassasiyet gibi belirtilerle kendini gösteren bir cilt problemi olarak karşımıza çıkıyor.
Gerekli müdahale yapılmadığı takdirde cilt kanserine yakalanma ihtimâlini artıran bu yanıklar, ciltte yaşlanma belirtilerinin ortaya çıkışını hızlandırıyor.
Onun için güneş yanığı tedavi seçenekleri ve önleme yolları konusunda bilinçli olmak önem taşıyor.
Özellikle; güneş yanığına ateş veya şiddetli ağrı gibi bulguların eşlik etmesi, yanığın vücutta geniş bir alanı kaplaması gibi durumlarda vakit kaybetmeden bir cildiye doktoruna görünmek gerekiyor.
Siz de güneş yanığından muzdaripseniz zamanında teşhis ve etkin tedavi için dermatoloji uzmanlarımıza başvurabilirsiniz. Özel Aktıp Hastanesi’nin tam donanımlı kadrosu ve modern imkânlarıyla tahmin ettiğinizden daha konforlu, rahat ve pratik bir süreç dâhilinde sağlığınıza kavuşabilirsiniz.
Kocaeli Güneş Yanığı Tedavisi
Yayın tarihi: 17.Ağustos.2023
"Bu içeriğin geliştirilmesinde Aktıp Hastanesi uzman hekimleri katkı sağlamıştır. Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz."