Dünya Tüberküloz Günü | Aktıp
24 Mart Dünya Tüberküloz Günü
Dünya Tüberkiloz (Verem) Günü Etkinlikleri | 24 Mart 2024
Aktıp Hastanesi olarak Sosyal Proje kapsamında 24 Mart 2024 Dünya Tüberküloz Günü etkinlikleri düzenlenerek ziyaretçilerin bilinçlendirilmesi sağlandı. Sosyal Sorumluluk kapsamında; Sağlık Bakanlığı’nın belirlemiş olduğu Dünya Tüberkiloz Günü için hastanemizde afişler asıldı, Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Emine Uysal Özfidan tarafından halka ve sağlık çalışanlarına yönelik eğitim faaliyeti düzenlendi. Konu ile ilgili broşürler dağıtıldı. “Tüberkülozun önlenebilir bir hastalık olduğu”, “tüberkülozun düzenli ilaç kullanımı ile tedavi edilebildiği”, “hastaların temaslarına tedavilerine taramalar yapılarak koruma tedavisinin başlanılması gerektiği” ve “erken teşhis tedavinin sağlayacağı yararlar” hakkında ziyaretçilere bilgilendirmeler yapıldı. Uzmanımıza ve İlgili personellerimize emeklerinden dolayı teşekkürlerimizi sunarız.
“Evet! Tüberkülozu bitirebiliriz!”
24 Mart Dünya Tüberküloz Günü Nedir?
Robert Koch tarafından Mycobacterium tuberculosis basilinin keşfedildiği 24 Mart 1882 gününe ithafen belirlenen gün boyunca, düzenlenecek etkinliklerle tüberküloz hastalığının sağlık, sosyal ve ekonomik yıkıcı sonuçlarına dikkat çekiliyor ve kamuoyunun hastalık hakkındaki farkındalığının artırılması amaçlanıyor.
“Hedefimiz Veremsiz Bir Türkiye!”
Tüberküloz (Verem) Nedir?
Bilindiği gibi tüberküloz hava yolu ile bulaşan, akciğerler başta olmak üzere tüm doku ve organları (kemik, deri, göz gibi) tutabilen, tedavisi çoklu ilaçlarla yapılabilen ve tedavi süresi 6-24 ay arasında değişen bulaşıcı bir hastalıktır. Hastayı, ailesini ve çevresini etkilemesi, uzun tedavi sürecinin yol açtığı tedavi uyumsuzluğu ve yıkıcı maliyetler sebebiyle biyopsikososyal bir hastalık olarak kabul edilmektedir.
Neredeyse insanlık tarihi kadar eski bir geçmişe sahip olan tüberküloz hastalığı, tarih boyunca zengin-fakir, köylü-kentli ayırımı yapmaksızın toplumun her kesimini kırmıştır. Robert Koch tarafından Mycobacterium tuberculosis basilinin keşfedilmesinden itibaren hastalık ile mücadelede önemli aşamalar kaydedilmiş olmakla birlikte günümüzde de bulaşıcı hastalıklardan kaynaklanan ölüm sebepleri arasında ön sıralarda yer almaktadır.
Tüberküloz (Verem) Nasıl Bulaşmaktadır?
Dünyada binlerce yıldır var olduğu bilinen bu bakteri hasta kişilerin öksürmesi, hapşırması, konuşması
sırasında oluşan damlacıklar içinde havaya atılmaktadır. Tüberküloz bakterisinin içinde bulunduğu bu damlacıkların solunması ile bu mikroplar sağlıklı bireylere bulaşmakta ve hastalığa neden olmaktadır. Ancak bazı durumlarda vücuda giren bakteriler kişiyi hastalandırmaksızın sessiz durumda kalabilmekte
ve vücut direncinin düştüğü bir anda hastalık oluşturabilmektedir. Hastalık gelişme riskinin en yüksek
olduğu dönem bu mikropla karşılaşıldıktan sonraki ilk iki yıldır
Tüberküloz (Verem) hastalığı hangi şikayetlere veya bulgulara neden olmaktadır?
Hastalığın etkilediği organlara göre kişilerde farklı belirti ve bulgular ortaya çıkabilmektedir:
Genel yakınmalar: Halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı, çocuklarda kilo alamama, gece terlemesi sık karşılaşılan genel yakınmalardır.
Solunum sistemi yakınmaları: Öksürük, balgam, öksürükle kan tükürme, göğüs-sırt-yan ağrısı, nefes darlığı gibi belirtiler görülebilmektedir. Gırtlak bölgesinin etkilendiği durumda ses kısıklığı da görülebilmektedir.
Diğer organları tutan verem hastalığı: Bakterinin etkilediği organ ve sistemlere ait bulgular (lenf bezi büyümesi, idrarda kan, eklemde şişlik vb.) ortaya çıkabilmektedir. İki-üç haftadan uzun süren ve tedaviye rağmen geçmeyen öksürükte bu hastalıktan şüphelenmek ve
mutlaka hekime başvurmak gerekir
“Tüberküloz tedavi edilebilir bir hastalıktır.”
Tüberküloz (Verem) Hastalığı Nasıl Tedavi Edilmektedir? Hasta Bireylerin Nelere Dikkat Etmesi Gerekir?
Tüberküloz hastalarının erken tanısı ve etkili tedavisi önemlidir. Düzenli ve yeterli tedavi ile de hastalık tümüyle iyileşir. Tedavi olmayan, tedavisini düzenli sürdürmeyen hastalarda bu hastalık öldürücü olabilir.
Ülkemizde Tüberküloz tedavisi ve takibi Verem Savaş Dispanserleri aracılığı ile herkese ücretsiz sunulmaktadır.
Tüberküloz hastalığının ilaç tedavisi dışında bir tedavisi yoktur. Günümüzde verem mikrobunu öldüren çok güçlü ilaçlar vardır. Mikropları etkili bir şekilde öldürmek ve ilaçlara direnç gelişimini önlemek için çoklu ilaç tedavisi verilmektedir. Bu tedavinin süresi en az altı aydır. İlaçların düzenli ve yeterli süre kullanılması gereklidir. İlaçların düzensiz kullanımı ya da erken kesilmesi durumunda hasta iyileşmeyebilir; kişi çevresine mikrop bulaştırmayı sürdürebilir, ilaçlar etkisiz hale gelebilir (ilaç direnci gelişebilir) veya hastalık nüks edebilir.
Düzenli tedavi ile haftalar içinde genellikle hasta kişilerin neden olduğu bulaştırıcılık biter. Tüberküloz hastalarının bulaştırıcı olduğu dönemde cerrahi maske kullanması gereklidir. Bulaşma açısından en riskli kişiler hastayla uzun süre aynı ortamda bulunan aile bireyleri ve yakın temas içinde bulunduğu kişilerdir. Kaşık, çatal, bardak gibi yemek gereçleri, giysiler, çarşaflar gibi eşyalarla bulaşma olmaz. Hastanın kullandığı çatal, bıçak, kaşık, bardak, tabak ve diğer eşyaları için her zamanki temizlik işlemleri yeterlidir. Verem mikrobu, güneş görmeyen ortamlarda havada uzun süre canlı kalabilir. Güneşten gelen ultraviyole ışınlar verem mikrobunu kısa sürede öldürür. Bu nedenle insanların kalabalık olarak yaşadığı, havalanması yetersiz, güneş girmeyen ortamlar bulaşma için en riskli ortamlardır.1 Verem hastasının güneş alan bir odada bulunmasına özen gösterilmeli ve oda sık sık havalandırılmalıdır. Toplumda öksüren her kişinin öksürürken ve hapşırırken mutlaka mendille ağzını ve burnunu kapatması gereklidir.
Tüberküloz (Verem) Hastalığı Neden Önemlidir?
Dünya üzerinde her yıl 10 milyon kişi tüberküloza yakalanmaktadır. Önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olmasına rağmen her yıl 1,5 milyon kişi tüberkülozdan ölmektedir. Bu nedenle önemli bir halk sağlığı sorunudur. Tüberküloza yakalananların çoğu düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşamaktadır, ancak tüberküloz dünyanın her yerinde mevcuttur. Tüm tüberküloz hastalarının yaklaşık yarısı 8 ülkede yer almaktadır. Bu ülkeler; Bangladeş, Çin, Hindistan, Endonezya, Nijerya, Pakistan, Filipinler ve Güney Afrika’dır.
Türkiye’de kayıtlı tüberküloz hastası sayısı 2018 ve 2019 yıllarında yıllık 11 binden fazla iken 2020 ve 2021 yıllarında yıllık yaklaşık 9 bindir. COVID-19 salgını döneminde kayıtlı hasta sayısında düşüş meydana gelmiştir. Bu durumun başlıca nedenleri arasında tüberküloz kontrolü hizmetlerindeki aksamalar ve hastaların sağlık kurumlarına başvurmaması yer almaktadır. Salgın döneminde Verem Savaş Dispanserlerinin muayene sayıları, röntgen sayıları, bakteriyoloji çalışmaları, temaslı muayeneleri sayısında düşüş görülmüştür.
Ülkemizde Tüberküloz, bildirimi zorunlu bir hastalıktır. Tüm sağlık kurum ve kuruluşlarında tanı konulan hastaların 24 saat içinde ilgili İl Sağlık Müdürlüğü’ ne bildirilmesi gereklidir. Tanı konulan tüm verem hastaları Verem Savaş Dispanserinde kaydedilir. Hastaların tanısı, tedavisi, takibi ve hasta kişi ile temas eden kişilere yönelik koruyucu tedaviler yine Verem Savaş Dispanserleri aracılığı ile sürdürülmektedir.
“Tüberküloz etkili tedavi ile kontrol altına alınabilir, ancak ihmal edildiğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.”
Tüberküloz Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
- İki haftadan uzun süren öksürük
- Gece Terlemesi
- Kilo Kaybı
- Balgam Çıkartma
Tüberküloz Hastalığının Aşısı Var mıdır?
- Tüberküloz hastalığından korunmada BCG (Bacille Calmette Guerin) aşısı kullanılmaktadır.
- BCG aşısı, doğumdan sonra ikinci ayını bitiren bebeklere aile sağlığı merkezleri veya verem savaşı dispanserlerinde ücretsiz olarak yapılmaktadır.
- BCG aşısı, çocukluk dönemi aşı takvimine uygun olarak yapılmamışsa, tüberkülin deri testi (TDT) sonucuna göre 6 yaşa kadar yapılabilir.
- BCG aşısı, özellikle çocuklarda ağır seyreden tüberküloz hastalığını önlemede etkilidir.
Kimler Tüberküloz için Ris Altındadır?
- Yakın zamanda tüberküloz mikrobu ile enfekte olanlar
- HIV enfeksiyonu taşıyanlar Organ nakli olmuş kişiler
- Bağışıklığı baskılayan tedavi alan kişiler
- Silikoz, diyabet, kronik böbrek yetmezliği, Iösemi, lenfoma, baş-boyun ve akciğer kanseri hastaları
- Madde, alkol ve tütün kullananlar Düşük vücut ağırlığı olan kişiler Bebekler ve çocuklar
“Erken Tanı İle Verem Hastalığından Korunmak Mümkün.”
Tüberküloz Hastaları Çevresindekileri Nasıl Koruyabilir?
- Temiz hava için Pencereyi aç: Yaşanılan ortamları havalandırarak temiz hava sağlamak, havadaki mokropları azaltır, hastalık bulaşma riskini düşürür.
- Öksürüğünü Kapa: Tüberküloz, solunum yoluyla bulaşan bir hastalıktır. Bun nedenle hastalar bulaştırıcı oldukları dönemde cerrahi maske kullanmalı, öksürük ya da hapşırık sırasında ağızlarnı kapatmalıdır.
İki haftadan uzun süre öksürükle beraber balgam çıkartma, ateş, gece terlemesi, kilo kaybı, iştahsızlık, halsizlik gibi şikayetleriniz varsa lütfen en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz!
