B12 Eksikliği Nelere Yol Açar?

B12 eksikliği nelere yol açar? B12 eksikliği neden olur? B12 eksikliği uyuşma yapar mı? B12 eksikliği nasıl anlaşılır? Doğal yöntemlerle B12 eksikliği nasıl giderilir? B12 eksikliği olanlar ne yememeli? B12 eksikliğine ne iyi gelir? Dahiliye birimini yakından ilgilendiren bu sorular, Hematoloji branşının uzmanlık alanını da kapsıyor. B12 başta olmak üzere çeşitli B vitamini eksikliklerinin el ve ayaklarda uyuşmaya yol açtığını belirten Uzm. Dr. Orhan Baysal; bu durumun ayrıca zayıflık, dudaklarda pullanma, ağız etrafında çatlak ve yara oluşumu ve benzeri problemlere de sebebiyet verdiğini belirtiyor. ‘B vitamininin yetersiz olması kramplardan sinirlilik hâline kadar çeşitli sorunlara zemin hazırlıyor.’ Diyen Orhan Baysal, bu nedenle kabızlık ve ishal gibi rahatsızlıkların da sık görüldüğünü aktarıyor.

B12 eksikliği nelere yol açar? Özel Aktıp Hastanesi İç Hastalıkları doktorlarından Uzm. Dr. Orhan BAYSAL, B12 vitamin eksikliğine dair bilinmesi gerekenleri anlattı.

B12 Vitamini Nedir? B12 Vitamin Eksikliği Nedir?

‘CO’ yani kobalt elementi barındıran ve bu yüzden 'Kobalamin' diye de bilinen B12; suda çözünebilen, kristal yapılı ve parlak kırmızı renkli bir vitamindir. Tüm vitaminler arasında kobalt elementine sahip tek vitamin B12’dir.
DNA ve sinir kılıfı (miyelin) sentezi, eritrosit- RBC (kırmızı kan hücresi) üretimi gibi hayati işlevlerde büyük rol üstlenir.
Sadece hayvansal gıdalarda bulunan B12, genelde folik asit (B9) ile beraber etki gösterir. B9’un emilimini kolaylaştıran B12, enerjinin sentezlenmesinde ve serbest bırakılmasınaa da görev alır.
Mide, B12 vitaminini sindirebilmek için intrensek faktör salgısı üretir ve böylelikle ince bağırsaktan daha kolay emilmesi sağlanır.
Bu vitamin böbrek ve karaciğer dokularında 4 yıl boyunca depolanabilir. Fakat vücut B12 sentezleyemez. Onun için gıdalarla veya çeşitli takviyelerle dışarıdan alınması şarttır. İhtiyaç fazlası B12 ise vücuttan idrar yoluyla uzaklaştırılır.

B12 Oranı Ne Kadar Olmalı? İdeal B12 Değeri Nedir?

Sağlıklı bir insanda B1 2 vitamin oranı 200-800 pg/ml düzeyindedir. Bunun altına düşmesi B12 eksikliği, üzerine çıkması da yüksekliği olarak değerlendirilir.
Günlük alınması gereken B12 dozu ise yaş gruplarına göre değişir. Buna göre, ideal değerleri mcg (mikrogram) cinsinden, aşağıda bulabilirsiniz:
• 0-6 Ay Arası: 0.3 mcg.
• 6-12 Ay Arası: 0.5 mcg.
• 1-3 Yaş Aralığında: 0.7 mcg.
• 4-6 Yaş Grubu: 1 mcg.
• 7-10 Yaş Arası: 1.4 mcg.
• 11 Yaş ve Üstü: 2 mcg.
• Hamileler: 2.2 mcg.
• Emzirenler: 2.1 mcg.

B12 Eksikliği Neden Olur?

B12 eksikliği neden olur? Dengesiz veya yetersiz beslenmek, en önemli B12 vitamin eksikliği nedenleri içinde başı çeker. Buna ilâveten; bazı emilim bozuklukları, ince bağırsağın tamamen çıkarılmış veya kısmen alınmış olması, çeşitli ilaçların kullanımı (metmorfin, glifor, omeprazol gibi) B12 yetersizliğini beraberinde getirebilir.
İltihaplı bağırsak hastalığı, çölyak ve gastrit de besinlerin emilimini olumsuz etkileyerek B12 eksikliği yapabilir.
Ayrıca istatistikler, mide ameliyatı geçiren birçok hastada B12 eksikliğine rastlandığını ortaya koymuştur. Cerrahi sonrası komplikasyonlardan biri olarak değerlendirilen bu durum, uygun bir diyet veya medikal tedaviyle kontrol altına alınabilir.

B12 Vitamin Eksikliği Kimlerde Görülür?

Risk grubunda olanlardan bazılarını şöyle ifade edebiliriz:
1. HIV pozitif veya AIDS hastası kişiler,
2. Mide ilacı kullananlar,
3. Yetersiz beslenen hamileler veya küçük çocuklar,
4. Antibiyotik kullanımı sonrası bağırsakta aşırı bakteri çoğalması yaşayanlar,
5. Düzenli olarak aşırı alkol alanlar,
6. Crohn hastaları,
7. Zayıflama amacıyla mide-bağırsak ameliyatı olan bireyler,
8. Sürekli diyet yapanlar, vejetaryen ya da vegan beslenenler.

B12 Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Hayvansal gıdalardan fakir beslenenlerde B12 vitamin yetersizliği yaygındır. Özellikle de vegan diyeti uygulayanların karşılaştığı bu durum, yanlış beslenme alışkanlıklarına sahip bireylerin genellikle ortak sorunudur.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi bu vitamin, vücut tarafından uzun süre depo edilebilir. O nedenle B12 vitamini eksikliği belirtileri geç ortaya çıkabilir. Öyle ki; semptomların görülmesi, bazı kişilerde 5-6 yıl gibi uzun bir süreyi bulur.
En yaygın B12 vitamin eksikliği belirtileri şunlardır:
1. Yanma hissi,
2. Efor kapasitesinde azalma, enerji düşüklüğü ve çabuk yorulma,
3. İştahsızlık, hızlı bir şekilde kilo kaybetmek,
4. Ağrı,
5. His kaybı,
6. Karıncalanma ve uyuşma,
7. Kulaklarda çınlama,
8. Pernisiyoz anemi,
9. Mental ve bedensel yorgunluk,
10. Aşırı sinirlilik hâli,
11. Dilde yanma, kızarıklık ve şişkinlik (Glossit),
12. Gözlerin kararması,
13. Unutkanlık,
14. Konsantre olma ve odaklanma zorluğu,
15. Nefes darlığı,
16. Ağızda yaralar, yanma, ağız ülseri,
17. Çarpıntı,
18. Mide bulantısı-kusma, kabızlık, ishal ve benzeri gastrointestinal problemler,
19. Ciltte sararma, cilt renginin solması,
20. Kaslarda zayıflık,
21. Saç dökülmesi.

B12 Eksikliği Uyuşma Yapar mı?

Evet; vücuttaki B12 oranı ideal seviyenin altında ise, bu durum bacaklarda, kollarda, ellerde ve ayaklarda uyuşma-karıncalanma gibi şikâyetlere neden olur. Söz konusu semptomlara ağrı, hissizlik, ve yanma gibi belirtiler de eşlik edebilir.
Ayrıca bazı kişiler, bilhassa geceleri bacaklarında kasılma olduğundan da yakınabilirler. Saydığımız bölgelerde halsizlik, güç kaybı ve hassasiyet oluşması da muhtemeldir.
Tüm bunların temel nedeni; B12 eksikliğinin, sinir hücrelerinde bozulmaya yol açmasıdır. B12 yokluğunda sinir hasarı geliştiği ve sinirlerin iletiminde sorunlar baş gösterdiği için karıncalanma, uyuşma ve his kaybı gibi şikâyetler belirgin olarak yaşanır.
Uzuvlarda uyuşma, periferik sinir hasarına yol açıp zamanla yürüme güçlüğüne de neden olabilir. Aynı zamanda bu kişiler, reflekslerinin azalmaya başladığını da fark edebilirler.

B12 Eksikliği Nelere Yol Açar?

Vücudumuz için büyük öneme sahip olan B12 vitamini eksikliği hâlinde ciddi sağlık sorunları gözlemlenir. Onlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz:
1. Sinir fonksiyonları bozulur. Merkezî sinir sistemi zayıflar ve miyelin üretimi azalacağı için sinirler daha kolay tahrip olmaya yatkın hâle gelir.
2. Bebek ve çocuklarda zekâ geriliği görülebilir.
3. Metabolizma yavaşlar.
4. Kolesterol yükselir.
5. Bağışıklık sisteminin direnci kırılır.
6. Yağ miktarı artar; protein ve enerji üretimi, karbonhidratların glikoza dönüştürülme süreci sekteye uğrar. Buna bağlı olarak insülin direnci ve kan şekeri sorunlarıyla karşılaşılabilir.
7. Sarı nokta göz hastalığı oluşabilir.
8. Bunun yanı sıra; B12 eksikliği nelere yol açar? Sorusunun cevabında, depresyon vb. psikiyatrik rahatsızlıklar da karşımıza çıkar. Özellikle 65 yaş üzeri bireylerdeki B12 eksikliği, depresyon oluşumunun yaygın sebeplerinden biri durumundadır.
9. Öte yandan vücudunda bu vitaminin yetersiz olduğu kişiler; akciğer, kolon, prostat ve meme kanserri, kemik erimesi (osteoporoz) bakımından daha fazla risk altındadır.
10. Yaşlanma süreci hızlanır.
11. Bilişsel fonksiyonlar yavaşlar. Hafıza problemleri meydana gelebilir. Kişinin; konsantrasyon bozukluğu, demans, Alzheimer, unutkanlık ve öğrenme güçlüğü gibi zihinsel rahatsızlıklara yakalanma ihtimâli güçlenir.
12. Kırmızı kan hücreleri sağlıklı şekilde çoğalma imkânı bulamaz ve eritrosit-alyuvar miktarı azalır. Bunun sonucunda anemi ve benzeri hastalıklar ortaya çıkabilir. Diğer taraftan; kemik iliğinde üretilmiş alyuvarlar normal bir biçimde bölünemez, bu ise kan hücrelerinin kana geçişini önler. B12 eksikliği yaşayanlar bundan dolayı kendini sürekli yorgun hisseder.
13. Gebelikte B12 yetersizliği; ölü doğum, erken doğum ve düşük risklerinin artış göstermesiyle sonuçlanır. Yenidoğanların öğrenme ve algılama fonksiyonlarında gerilik, dikkat dağınıklığı, sık hastalanma gibi durumlar, yine B12 eksikliğinin verebileceği zararlardan bazılarıdır.
14. Şiddetli vakalarda is; kalp, beyin ve diğer organlar hasara uğrayabilir.

B12 Eksikliği Nasıl Tedavi Edilir?

Genel olarak B12 eksikliği tedavi yöntemleri kişiye özel diyet uygulamalarını ve reçeteli takviyeleri kapsar. Hayvansal gıda tüketimini artırmasına rağmen yeterli B12 düzeyine ulaşamayan kişiler, hekiminin önerisiyle dışarıdan takviye yoluna başvurur.
Eğer yetersizlik beslenme alışkanlıklarından kaynaklanıyorsa, hekimler bu durumda genellikle dil altı tabletleri veya B12 vitamin hapları önerir. 500 veya 1000 mcg şeklinde üretilen tablet formundaki B12 hapları, kişinin günlük ihtiyacını fazlasıyla karşılar. 1000 mcg tablet reçete edildiyse, çoğunlukla bunun haftada 2 defa kullanılması istenir.
Fakat eksikliğin nedeni B12 emilimini engelleyen bir rahatsızlık ise, beklenen sonuç hap veya tablet ile alınamaz. Emilim problemi varlığında vitamin B12 eksikliği iğne uygulamasıyla giderilmeye çalışılır.

B12 Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur? B12 İçeren Gıdalar:

Doğal yollarla B12 eksikliği tedavisi nasıl yapılır?  B12 eksikliği olanlar ne yememeli? B12 eksikliğine ne iyi gelir? diye düşünüyorsanız, beslenme listesinde şu yiyeceklere daha çok yer vermelisiniz:
1. Dalak, böbrek ve karaciğer türü sakatatlar,
2. Somon, ringa, levrek, alabalık, ton balığı, uskumru,
3. Peynir,
4. Yumurta,
5. Mayalı soya ürünleri,
6. Karides, istiridye, sardalya ve midye,
7. Tavuk eti,
8. Yoğurt,
9. Barbunya,
10. Kırmızı et,
11. Süt.
12. Bunlara ek olarak; muz, elma, avokado, yaban mersini ve mango gibi meyvelerde de bir miktar B12 vitamini yer alır.
B12 eksikliği uyuşma yapar mı? B12 vitamini eksikliği neden olur ve nasıl tedavi edilir? Detaylı içeriğimiz sayesinde öğrenmiş oldunuz. Ne var ki; hiçbir bilginin uzman desteği yerine geçemeyeceğini unutmamalı, B12 eksikliği yaşadığınızdan şüpheleniyorsanız kesin tanı ve etkili tedavi için Bartın Dahiliye doktorları kadromuzdaki hekimlerden birine başvurmalısınız.

Online Randevu Oluştur